New Horizons Message Initiative: Send Your Name to the Stars!

Article published in Ceylon Today newspaper on 17 Oct 2013:

New Horizons Message Initiative

Send Your Name to the Stars!

By Nalaka Gunawardene

Would you like to send your name to the stars – as part of a message from humanity to alien beings out there?

It could be as easy as signing an online petition, addressed to the US space agency NASA.

A worldwide group of starry-eyed people – drawn from all walks of life, all sharing an interest in space exploration — are hoping to persuade NASA to include a message to the stars aboard its New Horizons spacecraft, now on its way to Pluto.

The New Horizons Message Initiative (NHMI), a private organization, started collecting online signatures in mid September. Within three weeks, more than a thousand people from 70 different nations had joined. www.newhorizonsmessage.com

If the petition succeeds, and NASA agrees, the names of the first 10,000 people signatories will be added to a message intended for extra-terrestrials, or ETs.

New Horizons, launched in January 2006, is currently about 5 billion (3 billion miles) kilometres away from Earth, en route to a historic encounter with Pluto and its moons. If all goes to plan, the robotic spacecraft would flyby Pluto in July 2015.

Afterwards, the compact car sized probe will head out into deep space, becoming the fifth human-made spacecraft to leave the solar system. It follows four earlier, US-made spacecraft — Pioneers 10 and 11, and Voyagers 1 and 2. All launched during the 1970s, they have completed their various planetary flybys and are now travelling onward in interstellar space.

Each of those probes carried a message from Earth to any ETs who might someday encounter them: a gold-plated visual plaque on the Pioneers, and a phonograph record on the Voyagers.

There is no such message as yet on New Horizons, which is what NHMI wants to introduce, albeit belatedly.

It’s not too late, NHMI’s backers believe, to persuade NASA to beam and upload a message to the spacecraft’s memory, after it completes the Pluto encounters.

Crowd-sourced message

The proposal for a new interstellar message came from artist Jon Lomberg, possibly the world’s most experienced creator of space message artefacts. As (astronomer and space populariser) Carl Sagan’s frequent artistic collaborator, Lomberg served as Design Director for the Voyager Golden Records, which contain a stunning array of sights and sounds of Earth.

Unlike the Pioneer and Voyager messages, which were created by small, select teams working with Sagan, the NHMI wants to involve interested persons anywhere in the world. The global Internet – which wasn’t available when the earlier messages were assembled – enables such wide participation.

Using techniques of web-based crowd-sourcing, the content of the message is to be shaped jointly by scientists, artists, writers and ordinary people who share an interest in this important enterprise.

Lomberg has assembled an international team of advisors to oversee the creation of a worldwide, crowd-sourced self-portrait of Earth, consisting of pictures, sounds and even software from our planet.

“As scientists, academics and interested parties working in other fields, we believe that this message is an inspiring idea that offers opportunities for public engagement and the stimulation of interest in science, engineering and exploration by a new generation,” says a statement from the NHMI founders and advisors.

But first, the citizen initiative must secure acceptance from NASA that owns and operates the spacecraft. NHMI Project Director Lomberg hopes that thousands of signatures — coming from far corners of the planet — would make their case more compelling.

In recognition of early support, the first ten thousand to sign will have their names added to the as-yet-uncreated message.

“It will be a nice slice of immortality for early supporters of the initiative,” says Lomberg. “The spacecraft will sail forever around the galaxy, and your name can go with it. This is a once-in-a-lifetime opportunity.”

The message, prepared with creative and technical inputs from many, could be beamed on to the spacecraft’s computer as a radio transmission across the solar system.

To sign the petition and for more information about the project, visit:

www.newhorizonsmessage.com

[Science writer Nalaka Gunawardene is a member of the International Advisory Board for the New Horizons Message Initiative.]

Send Your Name to the Stars! Ceylon Today, 17 Oct 2013
Send Your Name to the Stars! Ceylon Today, 17 Oct 2013

සිවුමංසල කොලූගැටයා #129: විදු ලොව එළිය කළ ලාංකිකයා: සිරිල් පොන්නම්පෙරුම

In this week’s Ravaya column, I pay tribute to Dr Cyril Ponnamperuma, Lankan biochemist who was one of the best known and most accomplished scientists produced by Sri Lanka.

See also my English tribute: Dr. Cyril Ponnamperuma (1923-1994): A Passionate Champion of Public Science

Prof Cyril Ponnamperuma - NASA photo
Prof Cyril Ponnamperuma – NASA photo

අමෙරිකානු අජටාකාශගාමීන් ඇපලෝ යානාවලින් හඳට ගිය 1969-72 වකවානුවේ අපේ රටේ ගම් හා නගරවල ආඩම්බරයෙන් කියැවුණු ගී පදයක් තිබුණා. ‘‘පස් පාටියෙ ලොක්කා අපේ කොල්ලෙක්.’’

සාර්ථක වූ ඇපලෝ ගමන් හයක් මගින් හඳ පස් ගල් කිලෝ 381ග7ක් පෘථිවියට ගෙන ආවා. ඉතිහාසයේ මුල් වතාවට වෙනත් ග‍්‍රහ වස්තුවකින් ගෙනා පාෂාණ පිරික්සීමේ ජාත්‍යන්තර විද්‍යාඥ පිරිසේ නායකයා වූයේ ලාංකික ජීව රසායන විද්‍යාඥ මහාචාර්ය සිරිල් පොන්නම්පෙරුමයි. අර ගී පදය පට බැඳුණේ ඔහු ගැනයි.

නාසා (National Aeronautics and Space Administration, NASA) අමෙරිකාවේ ජාතික ගගන හා අභ්‍යවකාශ අධිකාරියෙ කෙටි නම. එරට ජනතාවගේ බදු මුදලින් පවත්වා ගෙන යන එය පර්යේෂණාගාර, කාර්යාල හා චාරිකා පාලක මධ්‍යස්ථාන රැසකින් සමන්විතයි. එහි සේවයට විදේශිකයන් බඳවා ගන්නේ එයට හැකියාව හා දැනුම ඇති දේශිකයන් නැති නම් පමණයි. නාසා අංශ ප‍්‍රධානියකු වීම කලාතුරකින් සුවිශෙෂ විදේශකයකුට ලැබෙන වරමක්.

එදා මෙදා තුර නාසා ආයතනයේ පර්යේෂක හා ඉංජිනේරු තනතුරුවල විවිධ ලාංකික විද්වතුන් සේවය කර ඇතත් අංශ ප‍්‍රධානි තත්ත්වයට පත්ව සමස්ත පර්යේෂණ කණ්ඩායමක නායකත්වය දරා ඇති එක ම ලාංකිකයා සිරිල් ඇන්ඩෘ පොන්නම්පෙරුම (1923 – 1994). ඔහු විසි වන සියවසේ ශී‍්‍ර ලංකාවෙන් බිහි වූ විදු තරු රැසක් අතර ජාත්‍යන්තර වශයෙන් වඩාත් ම දීප්තිමත් වූ ද සම්මානයට පාත‍්‍ර වූ ද විද්‍යාඥයා හැටියට සැළකිය හැකියි.

1923 ඔක්තෝම්බර් 16 වනදා ගාල්ලේ උපත ලබා ගාල්ලේ සාන්ත ඇලෝසියස් හා කොළඹ ශාන්ත ජෝසෆ් විද්‍යාල වලින් මූලික අධ්‍යාපනය ලැබූ ඔහු 1948දී ඉන්දියාවේ මදුරාසි සරසවියෙන් ශාස්ත‍්‍රවේදි උපාධියත්, 1959දී ලන්ඩන් සරසවියෙන් විද්‍යාවේදී උපාධියත් ලබා ගත්තා.

ජීවයේ සම්භවය පිළිබඳව පූරෝගාමී පර්යේෂකයකු වූ මහාචාර්ය ජේ. ඞී. බර්නාල් සම`ග වැඩ කළ ඔහු 1962දී අමෙරිකාවේ බර්ක්ලිහි කැලිෆෝනියා සරසවියෙන් රසායන විද්‍යාව සඳහා ආචාර්ය උපාධිය ලැබුවේ නොබෙල් ත්‍යාගලාභී මහාචාර්ය මෙල්වින් කැල්වින් යටතේ පර්යේෂණ කිරීමෙන්.

1962 – 71 කාලය තුළ NASA ආයතනයේ ජීවයේ සම්භවය පිළිබඳ රසායනික පසුබිම අධ්‍යයනය කළ පර්යේෂණ කණ්ඩායමේ නායකයා හැටියට කටයුතු කළ පොන්නම්පෙරුම, 1971දී මේරිලන්ඞ් සරසවියේ ජෛව රසායන විද්‍යා මහාචාර්ය ධූරයට පත්ව ජීවිත කාලයක් පුරා එම සරසවිය සමග සබඳතා පැවැත් වූවා. ලොව පිළිගත් ශාස්තී‍්‍රය සඟරාවල විද්වත් නිබන්ධන 400කට වැඩි ගණනක් පළ කළ ඔහු රසායන විද්‍යාව, ජීවයේ සම්භවය, ජාතික සංවර්ධනයට විද්‍යාව යොදා ගැනීම ආදී තේමා යටතේ ග‍්‍රන්ථ කිහිපයක් ද රචනා කළා.

තෙරවක් ම නොබෙල් රසායන විද්‍යා ත්‍යගයට නාමයෝජිත වූ ඔහු දැනුමේ නිම්වලලූ  පුඵල් කළා පමණක් නොවෙයි. අභිමානවත් ගෝල පරපුරක් ද බිහි කළා. පොන්නම්පෙරුමගේ සෙවනේ හැදුණු විද්‍යාඥයන් අද ලෝකය පුරා ම විද්‍යා හා තාක්‍ෂණ ක්‍ෂෙත‍්‍රයන්හි නායකත්ව මට්ටමේ සිටිනවා.

1984 දී ජනාධිපති ජයවර්ධනගේ ඇරැයුමින් මෙරටට පෙරළා පැමිණී ඔහු ජනාධිපති විද්‍යා උපදේශක හැටියටත් මූලික අධ්‍යයන ආයතනයේ (Institute of Fundamental Studies, IFS) අධ්‍යක්‍ෂකවරයා ලෙසත් කටයුතු කළා.

ඔහුට උදක් ම  ඕනෑ වූයේ දැනුම් ගවේෂණයේ කොන් වී, මුළු ගැන්වී සිටි අපේ දක්ෂ පර්යේෂකයන් දිරිමත් කොට ලෝක මට්ටමේ විද්‍යා පර්යේෂණ කිරිමට ඔවුන්ට පහසුකම්, අවස්ථාව හා මග පෙන්වීම මෙරටදී ම ලබා දෙන්නට. බුද්ධි ගලනය නතර වී අනාගතයේ යම් දිනෙක රට හැරදා ගිය උගතුන් යළි මෙහි ගෙන්වා ගැන’මද ඔහුගේ අරමුණක් වුණා.

වාණිජ මට්ටමේ ඉන්ටර්නෙට් නොතිබූ ඒ යුගයේ මෙරට සිට පර්යේෂණ කළ විද්‍යාඥයන්ට තම ක්‍ෂෙත‍්‍රවල අළුත් ම නිබන්ධන හා ප‍්‍රවණතා දැන ගැනීම දුෂ්කර වුණා.

1985 අගදී IFS ආයතනයට බඳවා ගත් එවකට තරුණ පර්යේෂක රොහාන් සමරජීවට පොන්නම්පෙරුම භාරදුර කාරියක් පැවරුවා. ARPANET නම් වූ ලොව වටා සරසවි ඇදුරන් හා පර්යෙෂකයන් ජාලකරණය කළ පරිගණක ජාලයට කෙසේ හෝ ශ‍්‍රී ලංකාවත් සම්බන්ධ කරන ක‍්‍රමයක් සොයන්න. (එය මුල් යුගයේ ඉන්ටර්නෙට් එකක්.)

ගවේශණවලින් පසු  ARPANET එකට බද්ධ වීමේ යෝජනාවක් සමරජීව ඉදිරිපත් කළත්, යම් හේතු නිසා එය ක‍්‍රියාත්මක කළ නොහැකි වුණා. (මෙරට පර්යේෂකයන් ලෝක දැනුම් ජාලයට මුල් වරට සම්බන්ධ වුයේ 1990දී ඇරැඹි LEARN හරහායි. වාණිජ මට්ටමේ ඉන්ටර්නෙට් සබඳතා ආවේ 1995දී.)

තොරතුරු සමාජය පරිනාමය වන්නේ කුමන දිශාවට දැයි හොඳ අවබෝධයක් පොන්නම්පෙරුමට තිබූ බවත්, එහෙත් ඔහුගේ දුරදර්ශී දැක්ම හඳුනාගෙන එයට සහාය වනවා වෙනුවට අපේ සමහරුන් කළේ ඔහුට අකුල් හෙළීම බවත් මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව කියනවා.

පොන්නම්පෙරුම ලොකු අභියෝග උද්‍යොගයෙන් භාර ගත්, අධිෂ්ඨාන පූර්වක චරිතයක්. මෙරට ගතානුගතික පර්යේෂක ප‍්‍රජාව ප‍්‍රාණවත් කරන අතරම ඔවුන් නිලධාරිවාදයෙන් මුදවා බුද්ධිමය නිදහස හා නිර්මාණශීලී අවකාශයක් ලබා දෙන්නට මුල සිට ම උත්සහ කළා.

එහෙත් ඔහුගේ මේ කාර්යශූර ප‍්‍රවේශය අපේ සමහර උගතුන්ට ඇල්ලූවේ නැහැ. අසීිමිත නිතීරිතීවලට උගතුන් නතු කර ගෙන සිටි නිලධාරීන් ද පොන්නම්පෙරුමට උඩින් හා යටින් අකුල් හෙලූවා. වයසින් හා තනතුරින් ජ්‍යෙෂ්ඨ වීමට වඩා බුද්ධිමය ප‍්‍රභාවට සහ නිර්මාණශීලී විමර්ශනයට මුල් තැන දීමේ පොන්නම්පෙරුම ප‍්‍රතිපත්තිය තරුණ දක්ෂයන්ට ඉතා හිතකර වුවත් ක්‍ෂෙත‍්‍රය අරක් ගෙන සිටි සමහර ප‍්‍රවීණයෝ එයට ප‍්‍රතිරෝධය මතු කළා.

ඇතැම් ලාංකික විද්වතුන් හා රාජ්‍ය නිලධාරීන්ගේ ප‍්‍රතිරෝධය, අකුල් හෙලීම් හා කැනහිලිකම් මැද වසර ගණනාවක් පොන්නම්පෙරුම ඉන්ද්‍රඛීලයක් සේ ක‍්‍රියා කළා. ජයවර්ධනගෙන් පසු ජනාධිපති වූ පේ‍්‍රමදාස ද ඔහුගේ එම තනතුරු දිගට ම පවත්වා ගත්තා. 1988-89 භීෂණ සමයේ පවා මහනුවර IFS පර්යේෂණාගාරවල වැඩ නතර වූයේ නැහැ. සරසවි සියල්ල දිගු කලක් වසා දමා තිබියදී IFS වැඩ කෙසේ හෝ කර ගෙන යන්නට පොන්නම්පෙරුම සමත් වුණා.

විද්‍යාත්මක ගවේෂණ හා පර්යේෂණ ආයතනික නීතිරීතිවලට සීමා කොට, කාර්යාලයීය වේලාව තුළ පමණක් කළ නොහැකි බව ඔහු දැන සිටියා. මේ නිසා දිවා රැය  ඕනෑ ම වෙලාවක IFS විද්‍යාගාරවල වැඩ කිරීමටත්, ආයතනයේ පුස්තකාල හා අනෙකුත් පහසුකම් පාවිච්චි කරන්නටත් ඔහු ඉඩ සළසා දුන්නා. තරුණ පර්යේෂකයන් මෙයින් හොඳහැටි ප‍්‍රයෝජන ගත් අතර ගතානුගතික ජ්‍යෙෂ්ඨයන් මෙයින් විමතියට පත් වුණා.

IFS පර්යේෂණාගාර පරිශ‍්‍රයේ ම කුඩා කාමරයක පදිංචිව සිටි පොන්නම්පරුම ද දිනකට පැය 16 – 18ක් වැඩ කළා. එවකට 60 විය ඉක්මවා සිටි මේ ජ්‍යෙෂ්ඨ විද්‍යඥයාගේ උද්‍යොගය හා කාර්යශීලී බව තරුණ පර්යේෂකයන් දිරි ගැන් වූවා.

රාජකාරි බහුල වුවත් ඔහු නිරතුරුව IFS පර්යේෂකයන් සමග සාමීචියේ යෙදෙමින් සුහදව කල් ගත කළා. වරක් මැදියම් රැය ආසන්නව තමන් විද්‍යාගාරයකට ගිය විට තරුණ පර්යේෂක පිරිසක් මහත් උනන්දුවෙන් පරීක්‍ෂණයක් කරනු දැක ඔහු තතු විමසා තිබෙනවා. ‘බැක්ටීරියා අපි වගේ නිදා ගන්නේ නැහැනේ, මහාචාර්යතුමා!’ එක් තරුණ පර්යේෂකයෙක් තමාට කී බව පොන්නම්පෙරුම උද්දාමයෙන් උපුටා දැක් වූවා.

ඔහුට  ඕනෑ වුණේ එබඳු පරපුරක් හදන්න. රාජ්‍ය ආයතනික සීමාවන් තුළ පවා ඔහු වසර කිහිපයක් තුළ ලොකු ආකල්පමය වෙනසක් කළා.

විද්‍යාඥයන් යනු පර්යේෂණාගාර හෝ දැනුමේ එක්ටැම් ගෙවල හෝ කොටු වූ අමුතු පිරිසක් නොව නව ලොවක් බිහි කරන හා රටේ ප‍්‍රශ්න විසදීමට දායක වන පිරිසක් බව ලක් සමාජයට ඒතතු ගැන්වීමේ අවශ්‍යතාවය ඔහු මැනවින් වටහා ගත්තා. විද්‍යාඥයන්ට අභිමානවත්ව හා ස්වාධීනව තමන්ගේ වැඩ කරගෙන යාමට වාතාවරණයක් බිහි කිරීමට ඔහු උත්සාහ කළා.

මහජන බදු මුදලින් නඩත්තු කැරෙන රාජ්‍ය පර්යේෂණ ආයතන හා සරසවි මුඵමනින් මහජනයාට වගකිව යුතු බවත්, ඒ සඳහා මාධ්‍ය හරහා තමන්ගේ පර්යේෂණ වැඩකටයුතු හා ප‍්‍රතිඵල ජනතාවට සරල හා ආකර්ෂණීය ලෙසින් සන්නිවේදනය කළ යුතු බවත් පොන්නම්පෙරුමගේ දැක්මේ ප‍්‍රබල අංගයක් වූවා.

මේ නිසා IFS පර්යේෂණ, පරිපාලනය හා මුදල් භාවිතය වැනි  ඕනෑ ම දෙයක් ගැන මාධ්‍ය නියෝජිතයන්ට විමර්ශනය කිරීමේ අවකාශය සළසා දුන්නා. තමන් කෙතරම් කාර්ය බහුල වුවත්,  ඕනෑ ම විටෙක මාධ්‍යවේදීන්ට දුරකථනය හරහා හෝ මුහුණට මුහුණ ලා සාකච්ඡ ලබා දීමට ඔහු ඉදිරිපත් වුණා.

යහපත් අරමුණු මත පදනම් වූ මේ ප‍්‍රවේශය ඔහුගේ විවේචකයෝ අර්ථ දැක්වූයේ මාධ්‍ය හරහා ප‍්‍රසිද්ධිය හඹා යාමක් හැටියට. විද්‍යාඥයන් ශුද්ධ වස්තු ලෙස සළකා වන්දනාමාන කරමින්, කියන දෙයක් ලියා ගෙන පළ කිරීමට පුරුදුව සිටි සමහර මාධ්‍යවේදීන්ටත් මෙය නුහුරු වන්නට ඇති…

පොන්නම්පෙරුම මා දැන හඳුනා ගත්තේ 1986 – 1990 කාලයේ. තරුණ මාධ්‍යවේදියකු ලෙස මා බොහෝ අවස්ථාවල පොන්නම්පෙරුම මුණ ගැසී සාකච්ඡ කොට තිබෙනවා. සමහර විට මා නොදන්නාකමට ඇසූ මූලික මට්ටමේ ප‍්‍රශ්නවලට පවා උද්‍යොගයෙන් පිළිතුරු දුන්නා.

Cyril Ponnamperuma, 1963 - Smithsonian Institution Archives
Cyril Ponnamperuma, 1963 – Smithsonian Institution Archives

දේශපාලන මානයක් තිබූ ප‍්‍රතිපත්තිමය කරුණු ගැන වුවත් ඔහු ප‍්‍රවේශමින් ප‍්‍රතිචාර දැක් වූවා. කිසි විටෙක “No Comment” කියා ලිස්සා ගියේ නැහැ. එදා මෙදා තුර මා මුණ ගැසී ඇති සිය ගණනක් විද්වතුන් අතර ඉතා ආචාරශීලී හා මිත‍්‍රශීලී චරිතයක් ලෙස ඔහු මගේ මතකයේ රැඳෙනවා.

පොන්නම්පෙරුම සැම විට ආචාරශීලී වූවත් කිසි විටෙක නිවට හෝ නියාලූ නොවූ නිසා ජනාධිපති කාර්යාලයේ එවකට සිටි ඇතැම් නිලධාරීන් ඔහුට හිරිහැර කළා. පේ‍්‍රමදාස ජනාධිපතිවරයාට පවා සමනය කර ගත නොහැකි වූ මේ අකටයුතුකම් නිසා කළකිරුණු පොන්නම්පෙරුම 1990දී මවු රටින් සමු ගෙන යළිත් ඇමරිකාවට ගියා.

දිවි ඇති තෙක් පර්යේෂණ කරන්නට මේරිලන්ඞ් සරසවියේ ලොකු විද්‍යාගාරයක් හා පහසුකම් ඔහුට ලැබුණා. 1994 දෙසැම්බර් 20 වනදා ඔහු මිය ගියේ ද එහි පර්යේෂණයක සිටියදීයි.

මහාචාර්ය පොන්නම්පෙරුමගේ අනෙක් සුවිශෙෂී දායකත්වය වූයේ දියුණු වන ලෝකයේ රටවල සමාජ ආර්ථික සංවර්ධනයට විද්‍යාව හා තාක්‍ෂණය නැණවත්ව යොදා ගැනීම ගැන ලෝක ව්‍යාප්ත සංවාදයක් ගොඩ නැගීමයි. මේ සදහා එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහන හා යුනෙස්කෝව මෙන් ම තෙවන ලොව විද්‍යා ඇකඩමිය (TWAS) නම් විද්වත් ජාලය හරහා ද ඉමහත් සේවයක් කළ ඔහු එහි උපසභාපති හැටියට දිගු කලක් කි‍්‍රයා කළා.

අපේ වැනි රටවල විද්‍යා හා තාක්‍ෂණ හැකියාව දියුණු කරන්නට ඔහු අති විශාල මෙහෙවරක් ඉටු කළා. TWAS ආරම්භක සභාපති, පාකිස්ථානු භෞතික විද්‍යාඥ ආචාර්ය අබ්දුස් සලාම් සමග සමීපව වැඩ කරමින් ආසියාවේ, අප‍්‍රිකාවේ හා දකුණු අමෙරිකාවේ දක්‍ෂ විද්‍යාඥයින්ට ලෝක මට්ටමේ පර්යේෂණ කරන්නට අවස්ථා ලබා දුන්නා.

පොන්නම්පෙරුම ලොව පිළිගත් විද්වත් සඟරාවල පළ කළ නිබන්ධනවලට හා ලියූ පොත්වලට වඩා වැදගත් ලෙස මා දකින්නේ ඔහු සිය ශිෂ්‍යයන්ට හා සෙසු පර්යේෂකයන් දහස් ගණනකට ලබා දුන් ආත්ම විශ්වාසය හා ප‍්‍රබෝධක ආවේගයයි (inspiration).

අපේ රටේ ලිලිපුට්ටන් මේ ගලිවර් නොරිස්සූ නිසා ඔහුගේ සේවය හරි හැටි ලබා ගන්නට බැරි වූ සැටි දශක දෙකකට පසුව සිහිපත් කිරීම වටිනවා.

See also my English tribute: Dr. Cyril Ponnamperuma (1923-1994): A Passionate Champion of Public Science

Who will defend Earth? Interview with M Moidel, filmmaker of ‘Planetary Defense’ documentary

In December 2008, when talking about Earth-threatening asteroids, I referred to Planetary Defense, an excellent documentary film made by Canadian filmmaker M Moidel, who runs the Space Viz production company.

Since its 2007 release, the film has inspired discussion and debate. It had its global premiere at the UN Headquarters, and been screened at high level meetings of people who share this concern. It has also been broadcast on United Nations TV and various TV channels, and is available on DVD.

Synopsis: Scientists and the military have only recently awakened to the notion that impacts with Earth do happen. “Planetary Defense” meets with both the scientific and military communities to study our options to mitigate an impact from asteroids and comets, collectively known as NEO’s (Near Earth Objects). Who will save Earth?

In the aftermath of the meteor that exploded in the skies over Chelyabinsk, in Siberia, Russia, on 15 February 2013, I interviewed Toronto-based M Moidel by email on the continuing relevance of his film. Excerpts from that interview:

How did you choose this topic for a scientific documentary?

I take a great interest in writing/filming subject matter which is so big, that it should shape the way we go about our daily lives, like if we contacted extra-terrestrials (ETs), or colonized Mars. Those big events would have major consequences on our re-thinking of our real place in the Cosmos.

The threat of being wiped out by an asteroid is similarly humbling. Most of us don’t think about Extinction Level Events on a day-to-day basis and what we might do about it.

How realistic are the prospects of a large enough asteroid colliding with our Earth?

David Morrison (former NASA Space Scientist) said in my film, Planetary Defense: “If we actually found an asteroid on a collision course, we could predict the impact decades in advance. And we believe we have the technology in our space program to deflect it, so that the event doesn’t even happen. I could study earthquakes all my life, and I might be able to improve my ability to predict them, but I could never develop a technology to stop an earthquake from happening. In studying asteroids, I not only have the potential to predict the next calamity, but actually to avoid it.”

Interview clip with NASA scientist David Morrison:

I like to present the options where we have the ability to change our destiny (or not act upon it at all). That’s a story that interests me. (Besides, it’s the ultimate literary conflict: Man vs. Nature!) It’s that ability to do something about possible calamity (as Neil deGrasse Tyson, Astrophysicist and Frederick P. Rose Director of the American Museum of Natural History, says in my film) that leaves the viewers “scared for our future, but empowered to do something about it”.

What was the most surprising element you uncovered during your information research for this documentary?

There were several surprising factoids:
• The fact that only a handful of people, a hundred or so around the Earth, are working on the NEO Mitigation Hazard issue.
• The fact that so few people think about something that is unlikely to happen in our lifetime — but the consequences of not doing something about it are too horrible.
• The fact that we COULD do something about it, unlike the dinosaurs, because we have a Space Programme!
• The fact that there is so little day-to-day concern or knowledge about it among ordinary (non-technical) people.
• The fact that so little (sustained or pulsing) force is required to move a big asteroid or comet (once it is de-spun) so that it misses the Earth entirely.

As Arthur C Clarke concluded in the last interview clip in Planetary Defense (before the Epilogue): “The dinosaurs became extinct because they didn’t have a space programme!”

What were the reactions to your film ‘Planetary Defense’ when it was first released in 2007?

Prior to the final edit, I sought out editorial reviews from the key participants. The scientists who participated in it also advised me as they each received advance copies. I listened to each expert and made appropriate changes so I knew the content would be spot-on.

The reaction, upon release, was spectacular! There are four major reviewers of educational content in the United States. To get a review from any one of them is not easy. “Planetary Defense” received two of the four with simultaneous reviews in both “Booklist” (Chicago) and “The Library Journal” (NYC).

Following that, the United Nations TV premiered it understanding immediately how this is a global issue. It has aired in Canada a few years running.

The infamy was not comparable to the effect of Orson Welles’ (1938) CBS radio broadcast of H. G. Wells’ novel “The War of the Worlds” (1898) elicited on the public; but I was happy with the appreciation from both the scientific and educational communities.

Of course the comments speak for themselves – see: http://www.spaceviz.com/img/Planetary_Defense_comments.pdf

Spaceguard is a scientifically credible concept, yet it has not received too much political support. Why?

For two reasons. One, policy makers have limited budgets. They ask: “Who was the last person to die from an asteroid impact? After the laughing subsides, the vote is taken (if any) that this issue can be kicked down the line for a few more years, to the next administrations’ budget.

Two, the second reason is also sad. Humans have very little memory for horrible events unless it happened to them, as a people or a country.

For example, outside Indian Ocean rim countries and Pacific island nations (that are exposed to tsunami hazard), how many westerners really empathize and think regularly about tsunamis? About 250,000 people perished in the Boxing Day tsunami of 2004, and yet it’s a bygone memory outside those affected areas.

Planetary Defense, a SpaceViz Documentary by M Moidel
Planetary Defense, a SpaceViz Documentary by M Moidel

Can the Siberian meteorite on 15 February 2013 change this?

Siberia just experienced an actual airburst, a one in a 100 year event. This time around, unlike the 1908 Tunguska event, there were plenty of video cameras to record the event from all angles. After going viral for not even a week, the story has died down from the news (not enough devastation or death?) and people are going about their daily business.

Although the Russian government is now calling for Space-faring nations to cooperate and work on a Space Defense or Planetary Defense, it might take a few more near-misses, on a regular basis, to make any real ‘impact’ in human beings acquiescence to this threat!

What, in your imagination, is the best thing that can happen for political leaders to take NEO impact threat more seriously?

Well, it almost happened with the airburst over Siberia. As I said, we have short attention spans (when not enough death and destruction) or when it doesn’t happen to “us”. So either more regular, deadly impacts are required — or hopefully, films like mine can wake up a few more policy makers before all that death and destruction occurs. I’m doing my part…

‘Planetary Defense’ sounds a bit Utopian on a highly divided planet?

Well, that’s an excellent question. But at the risk of repeating myself, people have short attention spans — and shorter memories when it doesn’t affect them directly.

What’s odd is it does affect all of us directly — and we can do something about it! It is not cost-prohibitive either to search for NEOs, test deflection mechanisms or actually engage in a defensive mission.

Currently, NEO searches are being done on minimal budgets. The how-to’s are being thought out by some of the greatest minds on the planet. The military is (also) awakening to the threat.

The recent airburst over Siberia has fueled Russian interest in Space Defense technology. Decades of planning, command and control, NEO characterizations and deflection techniques — all these are critical in mitigating impacts with the Earth. All these aspects are covered in my film (aside from an overview of the subject). The road map is in place!

For all these reasons and more, my film is still very timely! So yes, we can all come together to work on this because it’s not cost-prohibitive (and the cost of doing nothing is simply…unthinkable).

Sir Arthur C Clarke, who gave you an interview, called Planetary Defense ‘one of the most important documentaries made’. Why?

Humanity’s view of ourselves changed in 1968 after seeing Earth as a whole planet floating in the darkness of Space (Apollo 8 photographs). From then on, we started thinking a bit more globally.

Perhaps it won’t take a deadly impact nor a Utopian dream. Perhaps knowledge of the threat from ‘out there’ might finally imbue logic upon the denizens of Earth and we can act as one world (or at least one people) in the cause of self-preservation and the continuation of ‘life as we know it’. There is no “Plan B for Planet Earth”.

Apollo 8's enduring legacy (image courtesy NASA)
Earthrise: Apollo 8's enduring legacy (image courtesy NASA)

සිවුමංසල කොලූගැටයා #99: ලෝකෙට ම පෙනෙන අපේ රාත‍්‍රි එළි

Last month, NASA released a series of new images that offer an unprecedented new look at our planet at night. The global composite image, constructed using cloud-free night images from a new generation weather satellite, shows the glow of natural and human-built phenomena across the planet in greater detail than ever before. Each white dot on the map represents the light of a city, fire, ship at sea, oil well flare or another light source. (Explore at: http://earthobservatory.nasa.gov)

This week’s Ravaya column (in Sinhala) is on what these night lights mean. I talk to astrophysicist Dr Kavan Ratnatunga about understanding Sri Lanka at night as it can be seen from space.

Earth at night 2012 NASA composite satellite image
Earth at night 2012 NASA composite satellite image

අප දිනපතා ජීවිතය ගෙවන්නේ තම තමන්ගේ යථාර්ථයේ ඇළී ගැලී සීමිත පරාසයක් තුළයි. එහෙත් ඉඳහිට හෝ පියවර කිහිපයක් පසුපසට තබා විසල් චිත‍්‍රය (bigger picture) බැලිය හැකි නම් අපේ දැක්ම හා චින්තනය වඩාත් පුළුල් වනවා.

මුළු ලෝකය ම එයින් බැහැර සිට බැලීමේ තාක්ෂණික හැකියාව ලැබුණේ අභ්‍යවකාශ යුගයේ උදාවත් සමඟයි. පෘථිවි කක්ෂයට යවන ලද චන්ද්‍රිකා මඟින් පොළොව මතුපිට සිට කිලෝමීටර් සිය ගණනක් ඉහළින් ඡායාරූප ලබා ගැනීම 1960 දශකයේ ඇරඹුණා. 1969-72 කාලයේ හඳ තරණයට ගිය ඇපලෝ අජටාකාශගාමීන් කිමී ලක්ෂ හතරකට වඩා දුර සිට අපේ ග‍්‍රහලෝකය අභ්‍යවකාශයේ අඳුරු පසුබිම තුළ ලස්සන ජිල් බෝලයක් සේ පෙනෙන සැටි ඡායාරූප ගත කළා. 1970න් පසු ලොව පුරා මතුව ආ පරිසර සංරක්ෂණය පිළිබඳ උද්‍යෝගයට අභ්‍යවකාශයේ සිට ගන්නා ලද පෘථිවි ඡායාරූප ද දායක වූ බව පිළි ගැනෙනවා.

අපේ ලෝකයේ ගති සොබා ගැන පුළුල් හැඟීමක් ලබා ගන්නට පමණක් නොවෙයි. භූමි පරිභෝජන රටා, ආපදා හා කාලගුණ තත්ත්වයන් නිරීක්ෂණයටත් චන්ද්‍රිකාවලින් ගන්නා ඡුායාරූප මහත් සේ උදවු වනවා. ඡායාරූප කීවාට දෘෂ්ටි ආලෝක පරාසය පමණක් නොව අධෝරක්ත (infrared) හා වෙනත් පරාසයන් හරහා ද අපේ ග‍්‍රහලෝකය දැන් නිරතුරුව ම නිරීක්සනු ලබනවා.

අමෙරිකානු අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය වන නාසා (NASA) ආයතනය අපේ පෘථිවියේ රාත‍්‍රී චන්ද්‍රිකා ඡායාරූප එක් කොට මුළු ලෝකයට ම පොදු රූපයක් නොමිලයේ ඉන්ටර්නෙට් හරහා නිකුත් කිරීම ඇරඹුවේ 1994දී. එහිදී ආසන්න දින ගණනාවක් තිස්සේ ලබා ගත් ඡායාරූපවලින් වඩාත් ම ප‍්‍රශස්ත (වලාකුළු රහිත) ඒවා තෝරා සංයුක්ත රූපයක් සිතියම් ආකාරයට සකසනවා. ගෝලීය වූ ලෝකය ද්විමාන ලෙසින් නිරූපණය කිරීමේ විවිධ සිතියම් ප‍්‍රකේෂපන ක‍්‍රම (map projection) තිබෙනවා.

වඩාත් දියුණු වූ චන්ද්‍රිකාවකින් 2012 වසරේ ලබා ගත් රාත‍්‍රී ඡායාරූප එකතුවක් දෙසැම්බර් මුලදී නාසා ආයතනය නිකුත් කළා. එයට යොදා ගත්තේ 2011 ඔක්තෝබරයේ කක්ෂගත කළ සුවෝමි NPP නම් චන්ද්‍රිකාවයි. ධ‍්‍රැවීය කක්ෂ මාර්ගයක ඇති මේ චන්ද්‍රිකාව දිනකට 14 වතාවක් ලෝකය වටා යනවා. 2012 අපේ‍්‍රල් හා ඔක්තෝබර් මාසවලදී කක්ෂවාර 312ක් පුරා හසු කරගත් අධෝරක්ත ඡායාරූප දහස් ගණනක් අතරින් හොඳ ම රූප සංයුක්ත කොට මේ අලූත් රාත‍්‍රී ලෝක සිතියම් නිර්මාණය කර තිබෙනවා.

හිරු එළිය පතිත වී නැති විට අපේ ලෝකය දෙස අභ්‍යවකාශයේ සිට බැලූ විට කුමක් දැකිය හැකි ද? මිනිස් ක‍්‍රියාකාරකම් නිසා ජනනය වන වීදි හා නිවෙස් ආලෝකය, මුහුදේ නැව් හා බෝට්ටුවල එළි හා තෙල් ළිංවල මහා දැල්ල ආදියට අමතරව ලැව් ගිනි, ධ‍්‍රැවීය ආලෝකයන් (අවුරෝරා) ආදියත් දිස් වනවා.

රාත‍්‍රි කාලයට ලෝකය දෙස බැලීමෙන් අපේ ලෝකයේ ජනාවාස සංකේන්ද්‍රනය වී ඇති සැටි තේරුම් ගත හැකියි. ‘‘මිහිතලයේ මානව ව්‍යාප්තිය හා සාපේක්ෂ සංකේන්ද්‍රනය ගැන දළ හැඟීමක් මේ රාත‍්‍රී රූප දෙස බලා අපට ලද හැකියි’’ මේ කේෂත‍්‍රයේ විශේෂඥයකු වන ක‍්‍රිස් එල්විජ් කියනවා.

එහෙත් විදුලිබල පරිභෝජනය ලොව සෑම තැනෙක ම එක ලෙසින් සිදු වන්නේ නැහැ. උතුරු අමෙරිකාවේ හා බටහිර යුරෝපයේ රාත‍්‍රී ආලෝකයන් ඉතා දීප්තිමත්ව පෙනෙන අතර ඊට වඩා අධික ජන සංඛ්‍යාවක් වෙසෙන චීනය, ඉන්දියාව, ඉන්දුනීසියාව හා බ‍්‍රසීලය වැනි රටවල රාත‍්‍රි ආලෝක සාපේක්ෂව අඩුයි.

1994 සිතියම් සමඟ මේ වසරේ රාත‍්‍රී සිතියම සසඳන විට ආසියාවේ හා ලතින් අමෙරිකාවේ විදුලි ආලෝකයේ පැතිරීම ව්‍යාප්ත වී ඇති සැටි පෙනෙනවා.බිලියන් 7.2ක් වන ලෝක ජනගහනයෙන් අඩකටත් වඩා දැන් වාසය කරන්නේ නාගරික හා අර්ධ නාගරික ප‍්‍රදේශවල. 2050 වන විට එම සංඛ්‍යාව ලෝක ජනගහනයෙන් සියයට 70ක් වනු ඇතැයි එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය අනුමාන කරනවා.

බොහෝ නගර බිහි වී ව්‍යාප්ත වී තිබෙන්නේ වෙරළ ප‍්‍රදේශ හෝ ප‍්‍රධාන ගංගා නිම්න ආශ‍්‍රිතවයි. මේ බව රාත‍්‍රී එළි සිතියම දෙස බැලූ බැල්මට ම පෙනී යනවා. අමෙරිකාව හා ඉන්දියාව වැනි විශාල රටවල ප‍්‍රධාන මහාමාර්ග දෙපස ජනාවාස අධිකයි. මේ මාර්ගවල විහිදීම වීදි ආලෝක නිසා අපට සිතා ගත හැකියි.

South Asia at night - composite satellite image taken in April & Oct 2012
South Asia at night – composite satellite image taken in April & Oct 2012

ලෝක ජනගහනයෙන් සියයට 60කට නිවහන වන අපේ ආසියා පැසිෆික් කලාපයේ රාත‍්‍රී ආලෝක දෙස බැලීමෙන් ආර්ථික සංවර්ධනය හා මිනිස් ජනාවාස පැතිරී තිබෙන අසමාන රටාව තේරුම් ගත හැකියි. ජපානයේ හා නැගෙනහිර චීනයේ ප‍්‍රදේශ රැසක රාත‍්‍රිය දීප්තිමත් වී තිබෙන අතර, ඉන්දුනීසියාව හා ඕස්ටේ‍්‍රලියාව වැනි විශාල රටවල එය පෙනෙන්නේ කිහිප තැනෙක පමණයි.

චීනයට සාපේක්ෂව ඉන්දියාවේ ජන ඝනත්වය ඉහළයි. මේ නිසා රාත‍්‍රී සිතියමේ ඉන්දියාව පුරා ම පාහේ එළි දැකිය හැකියි. එහෙත් ඉන්දියාවේ උතුරු දිග මායිමක් වන හිමාල කඳුවැටිය මුළුමනින් ම අඳුරුයි. හිමාලයෙන් උතුරට වන්නට ඇති චීනයේ අසංවර්ධිත බටහිර ප‍්‍රදේශයේ හා මොංගෝලියාවේ (චන්ද්‍රිකාවට හසු වන තරමේ) එකදු ආලෝකයක්වත් නැහැ. රුසියාවෙත් නාගරික කේන්ද්‍ර කිහිපයක් හැරුණු කොට විශාල ජනශුන්‍ය හෝ අසංවර්ධිත ප‍්‍රදේශ තිබෙන බව පැහැදිලියි.

ශ‍්‍රී ලංකාවේ රාත‍්‍රී එළි තත්ත්වය කුමක් ද?

ලෝක මට්ටමේ සිතියමක අපේ දූපත පෙනෙන පරිමාණයෙන් වැඩි විස්තර දැක බලා ගන්නට අපහසුයි. ශ‍්‍රී ලංකාවේ රාත‍්‍රී එළි කොළඹ හා තදාසන්න ප‍්‍රදේශවල වඩාත් ම ප‍්‍රබල අතර ඊළඟට වැඩියෙන් ම දීප්තියෙන් පෙනෙන්නේ යාපනය අර්ධද්වීපයයි.

කොළඹට අමතරව මහනුවර, ගාල්ල, කුරුණෑගල වැනි ප‍්‍රධාන නගරවලත් රාත‍්‍රී ආලෝක පැහැදිලිව තිබෙනවා.

යාපනය නගරයට උතුරට හා ඊසාන දිගට වන්නට කන්කසන්තුරේ සහ පේදුරු තුඩුව අවට දැඩි ආලෝකයන් පෙනෙනවා. 1994 හා 2003 චන්ද්‍රිකා රාත‍්‍රී සිතියම්වල මුළු උතුරු පළාතේ ම කිසිදු එළියක් සනිටුහන් වී නැහැ. යුද්ධ වකවානුවේ උතුරට විදුලි එළිය සැපයීම අඩාල වූ සැටි අප දන්නවා.

කලක් නාසා ආයතනයේ හබල් අභ්‍යවකාශ දුරදක්න පර්යේෂණවල නිරතව සිටි ජ්‍යෙෂ්ඨ තාරකා විද්‍යාඥ ආචාර්ය කාවන් රත්නතුංගගෙන් මේ උතුරේ ප‍්‍රබල ආලෝකයන් ගැන මා විමසුවා. ‘‘මේ තරම් ප‍්‍රබල එළි නිවාස හෝ ව්‍යාපාරික ආයතන නම් විය නොහැකියි. එහෙත් එයට හේතුව මට සිතා ගත නොහැකියි.’’ ඔහු කියනවා.

A closer look at southern India and Sri Lanka at night - composite satellite image taken in April & Oct 2012
A closer look at southern India and Sri Lanka at night – composite satellite image taken in April & Oct 2012

යාපනයට අමතරව වවුනියා, අනුරාධපුරය හා ත‍්‍රිකුණාමලය නගර මුල් කර ගෙන ආලෝක සංකේන්ද්‍රනයක් පෙනෙනවා. එසේ ම මඩකළපුව හා ආරුගම් බොක්ක ප‍්‍රදේශයේත් පැහැදිලි එළි රැසක් තිබෙනවා. මහනුවර සිට යාපනයට දිවෙන කිමී 321ක් දිග A9 මහා මාර්ගයේ කොටස් රාත‍්‍රී එළි නිසා හඳුනාගත හැකියි. අවට දෙපස අඳුරේ තිබියදී මහා මාර්ගය දෙපස පමණක් එළි පෙනෙනවා. මෙබඳු ප‍්‍රධාන මාර්ගවල විහිදීම දිවයිනේ වෙනත් ප‍්‍රදේශවලත් දිස් වනවා.

එහෙත් චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයකට හසු විය හැකි තරම් විදුලි එළි නොමැති ප‍්‍රදේශ රාශියක් අපේ රටේ තිබෙනවා. අඳුර වඩාත් ප‍්‍රබලව ඇත්තේ මන්නාරම හා කතරගම අවට ප‍්‍රදේශවල බවත්, ඒ නිසා මේ ප‍්‍රදේශ තාරකා විද්‍යාත්මක නිරීක්ෂණවලට වඩාත් හිතකර වන බවත් කාවන් කියනවා.

මේ වන විට නාගරික ප‍්‍රදේශවල විදුලි ආලෝකය හා දූවිල්ල නිසා හරිහැටි රාත‍්‍රී අහස බලා ගැනීම අපහසු වී තිබෙනවා. තාරකා විද්‍යාඥයන් කළුවර අහස රැක ගැනීමේ ලෝක ව්‍යාප්ත වෑයමක් (Saving Dark Skies) දියත් කර ඇත්තේ මේ ප‍්‍රවණතාව නිසයි.

අපේ දිවයිනේ ජන සංකේන්ද්‍රනය, නාගරීකරණය හා විදුලිබල පරිභෝජනය ගැන දළ වැටහීමක් මේ රාත‍්‍රී සිතියම් හරහා ලද හැකියි. අප සිතනවාට වඩා ඉහළ මට්ටමේ නාගරීකරණයක් අපේ දිවයිනේ සිදුව තිබෙනවා. 2030 වන විට මෙරට ජනගහනයෙන් අඩක් නගරවල වාසය කරනු ඇතැයි විශේෂඥයෝ අනුමාන කරනවා.

මෑත සතිවල දී හඳුනා නොගත් ආලෝකයන් ගැන කලබල වූ සමහරුන් පිළිබඳව මාධ්‍ය වාර්තා අප දුටුවා. ඒ ගැන වෙන ම විග‍්‍රහ කළ යුතුයි. එහෙත් රාත‍්‍රියට අප තනිව හා සාමූහිකව ආලෝකය සමඟ කරන දේ සමස්තයක් ලෙස අභ්‍යවකාශයේ සිට දැකිය හැකියි.

එසේ ම අප කැමති වූවත් නැතත් චන්ද්‍රිකා ඡායාරූප ඉන්ටර්නෙට් හරහා මුළු ලෝකයට ම නොමිලයේ බලා ගන්නට හැකියි. අප දැන් ජීවත් වන්නේ ගෝලීය වීදුරු ගෙයක (Global Glasshouse) බව අමතක කරන්න එපා!

භෞතික විද්‍යාවේ නියමයන් රජයකට හෝ බලාධිකාරියකට නතු නොවන නිසා ඉහළ අභ්‍යවකාශයේ සිට අපේ රට චන්ද්‍රිකා ඡායාරූප ගත කිරීම නතර කරන්නට කිසිවකුටත් බැහැ. (ලෝකයේ බලවත් රටවල් හමුදා ඔත්තු බැලීම සඳහා ද මේ තාක්ෂණය යොදා ගන්නවා!)

නාසා රාත‍්‍රී අහස වෙබ් අඩවිය: http://earthobservatory.nasa.gov
ගූගල් පෘථිවි සිතියම් ගවේෂණය කරන්නට වෙබ් අඩවිය: http://tiny.cc/GMapN

Asia and Australia at night - globular view
Asia and Australia at night – globular view

21 Dec 2012 is here: So where’s the End of the World I was promised?

The much touted ‘Doomsday’ has finally arrived: today is 21 December 2012.

According to the assorted peddlers of doom and gloom, the world should be ending today. Hmm…

Perhaps THEIR WORLD of myth and fantasy would indeed end today — and not a moment too soon!

For the rest of us, however, it’s another day. And from today, I would call the misguided “star-readers” ass-trologers.

Ass-trologers and other dabblers in pseudo-science and non-science will now have a lot of explaining to do. The religious zealots, of course, would probably claim that their pious conduct and non-stop prayers earned us a stay of execution…

The US space agency NASA was so sure that the world won’t come to an end on 21 Dec 2012, that last week they released this simple explanatory video for “the day after”. It has already been seen by over 2 million viewers on YouTube:

A perceptive commentary on the End-of-the-World hysteria, written by the leading Indian rationalist Sanal Edamaruku, is well worth reading:
WAITING FOR A FLYING SAUCER AGAIN…Of psychopaths, profiteers and big doomsday biz, by Sanal Edamaruku

Here’s an excerpt: “Doomsday prophecies may not be the most dangerous part of the problem. But as they are bound to collide always so harshly with the continued existence of the world after zero hour, they allow us a glimpse at a process – here in fast motion – that normally would play out too slowly to be understood. It is a process of immunization against reason…”


Read my 4 Nov 2012 Sunday column: End-of-the-World, Inc.

සිවුමංසල කොලූගැටයා #58: විනාශයක් ළග එනවා – ඒකට අපි සැරසෙනවා!

In this week’s Sunday column, published in Ravaya newspaper of 18 March 2012, I take a critical look at the mounting hype and hysteria about the world ending in December 2012.

The Wikipedia describes the ‘2012 phenomenon’ as comprising a range of eschatological beliefs according to which cataclysmic or transformative events will occur on 21 December 2012. In reality, it’s a blockbuster Hollywood movie, rather than any ancient prophecy, that triggered this wave of public concern!

Much of this information was drawn from NASA’s webpage on the topic where reputed scientists answer questions that they are frequently asked regarding 2012.
See also my English blogpost on this, written on 5 Jan 2012.

2012දී ලෝක විනාශයක් සිදු වෙයි ද? එසේ වන බවට අතීත ශිෂ්ටාචාරයක් හෝ පිටසක්වල ජීවීන් හෝ කල් තබා අනතුරු අගවා ඇත් ද? එසේ නම් අපි පණ බේරා ගන්නේ කොහොමද?

මේ දිනවල නිතර කථා බහට තේමා වන ප‍්‍රශ්න අතර මේවා ද තිබෙනවා. ලෝකයේ ආර්ථික ප‍්‍රශ්නල පාරිසරික ප‍්‍රශ්නල යුද්ධ අරගල ආදිය මදිවාට ලෝක විනාශය ගැනත් අප බිය විය යුතු ද? මොකක්ද මෙහි සැබෑ කථාව?

ලෝකය විනාශ වීම අතීතයේ සිට මිනිසුන් තුළ තිබූ බියක්. ලෝකය හා විශ්වය ගැන විද්‍යාත්මක තොරතුරු දැන ගත් පසුවත් බොහෝදෙනා තුළ තවමත් යන්තමින් හෝ මෙබදු භීතියක් තිබෙනවා. විද්‍යාව හා තර්කානුකූල චින්තනය හෙළා දකින ඇතැම් දෙනාල ස්වයංමුලාවකට පත් වීමටත්, අන් අය බිය වැද්දීමටත් භාවිත කරන එක් සංකල්පයක් නම් යම් නිශ්චිත දිනෙක ලෝකය විනාශ වීමයි.

ලෝක විනාශය ගැන විග‍්‍රහයේදී භෞතික විද්‍යාවට අමතරව සමාජ විද්‍යාව හා මනෝ විද්‍යාව ද යොදා ගත යුතු වන්නේ මේ නිසයි. මගෙන් මේ ගැන විමසන අයට මා කියන්නේ ලෝක විනාශ ව්‍යාපාරය (End of the World Industry) නම් අළුත් වෙළදාමක් බිහි වී ඇති නිසා එයට හසු නොවන ලෙසයි.

එහෙත් අසුබවාදී දෙය අදහන්නට අපේ ඇත්තන්ට ලොකු ඕනෑකමක් තිබෙනවා. ‘2012 ලෝක විනාශය’ ගැන විමසීම් රැසක් ලැබෙන්නට පටන් ගත් විට අමෙරිකාවේ අභ්‍යවකාශ කටයුතු භාර නාසා ආයතනය ඒ ගැන විද්වත් තොරතුරු ඇතුළත් වෙබ් පිටුවක් 2011 නොවැම්බරයේ ආරම්භ කළා. බලන්න: http://www.nasa.gov/topics/earth/features/2012.html

ඉංග‍්‍රීසි බසින් ඇති මේ වෙබ් පිටුවේ මුල් ම ප‍්‍රශ්නය හා උත්තරය මෙයයි.
ප‍්‍රශ්නය: 2012 දෙසැම්බරයේ ලෝක විනාශය සිදුවන බවට බොහෝ දෙනා හා ඇතැම් වෙබ් අඩවි කියනවා. මෙහි ඇත්ත කුමක් ද?

උත්තරය: 2012 දී පෘථිවියට එසේ විපතක් හෝ අන්තරායක් ඇති වේ යයි කීමට පදනමක් නැහැ. වසර බිලියන් 4කට වැඩි කලක් තිස්සේ පැවත එන පෘථිවිය 2012 මහා තර්ජනයකට ලක් වන බවට ලොව කිසිදු විද්‍යාඥයකු ප‍්‍රකාශ කර නැහැ.

2012 ලෝක විනාශය ගැන ලෝක ව්‍යාප්ත විශ්වාසයේ අගමුල නාසා වෙබ් අඩවිය විග‍්‍රහ කරනවා. එය ඇරඹුණේ නිබිරු (Nibiru) නම් අයාලේ යන ග‍්‍රහලෝකය ගැන ප‍්‍රබන්ධයකින්. තාරකා විද්‍යාඥයන් නොදන්නා මේ අද්භූත ග‍්‍රහලෝකයල පෘථිවියේ ගැටෙනවා යයි මුලින් ‘අනාවැකි’ පළකර තිබුණේ 2003දි. එහෙත් එය සිදු නොවූ විට ලෝක විනාශ සංකල්පවාදියෝ කිසි ලැජ්ජාවකින් තොරව ඒ දිනය 2012 දෙසැම්බරයට මාරු කළා!

මධ්‍යම ඇමෙරිකාවේ අද හොන්ඩුරාස්, ගුවාතමාලා, නිකරාගුවා සහ මෙක්සිකෝව නමින් හැදින්වෙන ප‍්‍රදේශවල සියවස් ගණනක් තිස්සේ පැවති මායානු ශිෂ්ටාචාරයත් මේ ලෝක විනාශ කතන්දරයට ඈදා ගෙන තිබෙනවා. මායාවරුන්ගේ ඓතිහාසික කැලැන්ඩරය අපේ සම්මත වර්ෂවලින් 5,125ක් දිගු බවත්, එය අවසන් වන්නේ 2012 දෙසැම්බර් 21 වනදා බවත් පෙන්වා දෙන උදවිය, එයින් සංකේතවත් කැරෙන්නේ මානව සංහතියෙ අවසානය බවත් කියනවා. මේ සඳහා ඔවුන්ට තර්කානුකූල සාක්‍ෂි නැතත්, අද්භූත හා විනාශකාරී තොරතුරුවලට ලොල් බවක් දක්වන ජනයා අතරේ ජනප‍්‍රිය වීමට හැකිව තිබෙනවා.

නාසා වෙබ් අඩවිය කියන්නේ යම් අවස්ථාවක නිබිරූ ප‍්‍රබන්ධය හා මායා කැලැන්ඩරයේ ප‍්‍රබන්ධය එකිනෙකට බද්ධ වී වඩාත් බිහිසුණු ලෝකවිනාශ ”අනාවැකියක්” බවට පත් වී ඇති බවයි.

පුරාණ මායාවරුන්ගේ කැලැන්ඩරය 2012න් අවසන් වූවත්, අප දැන් භාවිත කරන වර්ෂ ක‍්‍රමයේ අළුත් වසරක් හැම ජනවාරි 1වනදා ම ඇරඹෙන අයුරින් ඔවුන්ගේ ද නව දිනවකවානු චක‍්‍රයක් ඇරඹිය හැකියි. කැලැන්ඩරයක් හමාර වූ පලියට ලෝකය හමාර නොවන බව නාසා අපට මතක් කර දෙනවා. ඒ අතර මායාවරුන්ගේ කැලැන්ඩරය 2012න් අවසන් වීමට තවත් හාස්‍යජනක හේතූන් දක්‍ෂ කාටූන් ශිල්පීන් ද මතු කර තිබෙනවා!

Simple explanations are always the best – but not entertaining enough?

2012 දී ලොව විනාශ වන බවට කිසිදු සඳහනක් අතීත මායාවරුන්ගේ ලේඛනවල හෝ පුරාවස්තු නටඹුන්වලින් හමු වී නැති බව මායා ශිෂ්ටාචාරය ගැඹුරින් අධ්‍යයනය කළ මානව විද්‍යාඥයෝ හා පුරා විද්‍යාඥයෝ කියනවා.

‘ලෝක විනාශය’ නොයෙක් දෙනා තේරුම් ගන්නේ විවිධාකාරයෙන්ග සමහරුන් එය දකින්නේ අපේ ග‍්‍රහලෝකය ම පුපුරා කැබලි වී යන හැටියට. ඇතමුන් එය මිහිතලය මත ජීවය විනාශ වී ගොස් අජීවී ද්‍රව්‍ය පමණක් ඉතිරි වීමක් ලෙස සළකනවා. මේ දෙක අතර තවත් විවිධ විය හැකියාවන් පරිකල්පනය කළ හැකියි. එයින් ඇතැම් ඒවාට විද්‍යාත්මක පදනමක් ඇතත් විය හැකියාව අඩුයි.

උදාහරණයක් නම් ලෝක ව්‍යාප්ත න්‍යෂ්ටික යුද්ධයක්. මුළු මහත් ජීවීන් සියළු දෙනා මිහිපිටින් අතු ගා දමන්නට නම් ඉතා අධික විකිරණශීලිතාවයක් ග‍්‍රහලෝකය පුරා පැතිරිය යුතුයි. සීතල යුද්ධයේ ඇතැම් අවස්ථාවල එබදු තුන්වන ලෝක යුද්ධයක අභිමුඛයට ආවත් එබන්දක් සිදු වූයේ නැහැ.

2012 දී ග‍්‍රහලෝක එක ම හෝ ආසන්න හෝ රේඛාවක පිහිටීමෙන් පෘථිවියට අහිතකර බලැපෑම් ඇති විය හැකි ද? මේ පැනයටත් නාසා පිළිතුරු දෙනවා. එවැනි ග‍්‍රහ පිහිටීමක් 2012දී හෝ තවත් දශක ගණනාවකට සිදු නොවන බවත්, එබන්දක් සිදු වන විට පවා (ග‍්‍රහලෝක අතර ඇති අති විශාල දුර ප‍්‍රමාණ නිසා) කිසිදු බලපෑමක් ඇති නොවන බවත් ඔවුන් අවධාරණය කරනවා.

අපේ චක‍්‍රාවාටයේ (ගැලක්සියේ) තලයට සාපේක්‍ෂව පෘථිවියේ පිහිටීම ගැන විවිධ අද්භූත මත ප‍්‍රචලිත වී ඇතත් එබදු කිසිවක් අපේ ලෝකයට දැනෙන ආකාරයේ බලපෑමක් කළ නොහැකි යයි නාසා කියනවා.

අයාලේ යන ග‍්‍රහ කැබැල්ලක් හෝ උල්කාපාතයක් හෝ පෘථිවියේ ගැටීමෙන් මහ විනාශයක් සිදුවිය හැකි ද? මෙය විද්‍යාත්මක පදනමක් ඇති ප‍්‍රශ්නයක්. පෘථිවි ඉතිහාසය පුරා මෙබදු ගැටුම් විටින් විට සිදු වී ඇති බවට භූ විද්‍යාත්මක සාක්‍ෂි තිබෙනවා. එහෙත් මහා පරිමානයේ ගැටුම් ඉතා විරලයි. අවසන් වරට එබන්දක් සිදුව ඇත්තේ වසර මිලියන් 65කට පෙර. ඩයිනසෝරයන් ඇතුළු බොහෝ ජීවීන් වඳ වී යාමට තුඩු දුන් ඒ ගැටුමෙන් ද මිහිපිට ජීවය තුරන් වූයේ නැහැ.

පෘථිවිය ආසන්නයට එන හා ගැටීමේ ඉඩ ඇති සියළුම ග‍්‍රහවස්තු ගැන ලොව පුරා තාරකා විද්‍යාඥයෝ නිරතුරුව විමසිල්ලෙන් සිටින නිසා අද දවසේ එබදු අනතුරක් වසර ගණනකට පෙර දත හැකියි. එබන්දක් දැන ගත් විට එයට ගත හැකි ක‍්‍රියාමාර්ග තිබෙනවා. 2012දී එබදු ග‍්‍රහ ගැටුමක සේයාවක්වත් නැහැ. මේ සියළු තාරකා විද්‍යා තොරතුරු ඕනෑ ම කෙනකුට බලාගත හැකි පරිදි වෙබ් අඩවිගත කර තිබෙනවා. කුමන්ත‍්‍රණවාදී වෙබ් අඩවි වෙනුවට පිළිගත් විද්‍යාත්මක වෙබ් අඩවිවලින් තොරතුරු ලබා ගන්න.

මහජනයා බිය කර භාණ්ඩ හා සේවාවන් විකුණන අයට නම් මේ වසර හොඳ අවස්ථාවක්. 2012 ලෝක විනාශය පිළිබඳ මිථ්‍යාවලට බෙහෙවින් දායක වූයේ ද මීට තෙවසරකට පෙර හොලිවුඞ් නිපද වූ චිත‍්‍රපටයක් ‘2012’ නම් වූ එය ඉතා ත‍්‍රාසජනක ලෙසින් ඉදිරිපත් කළේ මේ වසරේදී භූමිකම්පා, ගිනිකදු විදාරණය ඇතුළු භූවිද්‍යාත්මක ව්‍යසනයන් රැසක් සිදු වී මිහිපිට බොහෝ ජනාවාස විනාශ වී යන සැටියි.

තනිකර ම ප‍්‍රබන්ධයක් වන මේ චිත‍්‍රපටයේ අලෙවිකරණ උපක‍්‍රමයක් ලෙස ලෝක විනාශය ගැන ‘විද්‍යාත්මක’ ගවේෂණ කරන වෙබ් අඩවියක හැඩ රුව රැගත් බොරු වෙබ් අඩවියක් මුදා හරිනු ලැබුවා. Institute for Human Continuity නම් කල්පිත ආයතනයක නමින් පවත්වාගෙන ගිය මේ වෙබ් අඩවියල නිර්මාණශීලී උත්සාහයක් වූවත් එය සැබෑවක් ලෙස වරදවා වටහා ගත් බොහෝ දෙනා බියපත් වී සිටිනවා.

සැබෑ විද්‍යාඥයන් හා අධ්‍යාපනවේදීන් මේ ප‍්‍රචාරණ ක‍්‍රමය දැඩි සේ විවේචනය කළත් අන්තිමේදී 2012 චිත‍්‍රපටය ඩොලර් මිලියන් 770ක ආදායමක් ලබා ගත්තා. මේ දෙස බලා සිටි ටෙලිවිෂන් ආයතන, පොත් ප‍්‍රකාශකයෝ හා වෙනත් ව්‍යාපාරිකයෝ ද මේ 2012 භීතියෙන් ආදායම් උපදවා ගැනීමේ උපක‍්‍රම දියත් කළා.

අද බොහෝ දෙනකු මංමුලා වී සිටින්නේ සැබෑව හා මිථ්‍යාව තෝරාගත නොහැකිවයි. නිල මූලාශ‍්‍රයන් හා විද්වත් ආයතන කියන දේට වඩා කුමන්ත‍්‍රණවාදීන් කියන දේ අදහන්නට කවදත් කැමති පිරිසකුත් හැම සමාජයක ම සිටිනවා. කණගාටුව නම් පුරාණ මායාවරුන් ද මේ නූතන භීතිකා ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධ කර ගැනීමයි.

එමෙන්ම 2012 ලෝක විනාශයක් ගැන කථා කිරීමෙන් අද ලොව හමුවේ තිබෙන සැබෑ අභියෝගවලට ලැබිය යුතු අවධානය අඩුවන බවත් මැදහත් විද්‍යාඥයන්ගේ මතයයි. ගෝලීය දේශගුණ විපර්යාස,ජීවී විශේෂ වඳ වී යාමේ තර්ජනය හා ආහාර-ජලය-බලශක්ති පිළිබඳ හිගයන් අද අපට මුහුණ දීමට ඇති මහා ප‍්‍රශ්න අතර තිබෙනවා. 2012 දෙසැම්බරයේ අප සියළු දෙනා විනාශ වනවා නම් මේ ප‍්‍රශ්න විසදීමට උත්සාහ කිරීමේ තේරුමක් ඇත් ද? මේ අයුරින් බලන විට සංත‍්‍රාසය ඇති කිරීමට සමහරුන් ගෙන යන ලෝක විනාශ සංකල්පවාදය මුළුමනින් විචාර බුද්ධියට හා තර්කානුකූල චර්යාවන්ට එරෙහි බව පැහැදිලියි.

2012 දෙසැම්බර් 21දා ‘ලෝක විනාශය’ ගැන කෙළවරක් නැති ප‍්‍රලාඵයන්ගෙන් විඩාවට පත් තාරකා විද්‍යාඥ ආචාර්ය කාවන් රත්නතුංග, ඒ ගැන තර්ක කරන අයට විවෘත අභියෝගයක් කරනවා. 2011 නොවැම්බර් 15දා රූපවාහිනියේ ‘බටහිර අහස’ සජීව වැඩසටහන ඔස්සේ ඔහු කීවේ මෙයයි: “ලෝක විනාශයක් ගැන ඔය තරමට දැඩි සේ අදහනවා නම් 2012 දෙසැම්බර් 22 වනදා සිට බල පවත්වන පරිදි ඔබ සතු දේපළ මට උරුම වන්නට නීත්‍යානුකූලව පවරන්න. එසේ කරන කෙනකුට ඒ දේපොල වටිනාකමින් සියයට 10ක් දැන් ගෙවීමට මා සූදානම්!”

2012 මාර්තු 15දා වන තුරුත් කාවන්ගේ අභියෝගය කිසිවකු භාර ගෙන තිබුණේ නැහැ. එහෙත් 2012 ලෝක විනාශ ප‍්‍රබන්ධය රස කරමින් පතුරුවන අයගේ අඩුවක් ද නැහැ. ඉදිරි මාස කිහිපයේ මේ ප‍්‍රබන්ධය හරහා ස්වයංමුලාවට පත් වන අය මෙන් ම එයින් අවස්ථාවාදී ලෙස බඩ වඩා ගන්නා අය ගණනත් ඉහළ යනු ඇති. මුළු මහත් ලොව ම වැනසෙන විට ආනුභාව සම්පන්න ලංකා දිවයින පමණක් කෙසේ හෝ නොනැසී පවතිනු ඇතැයි අපේ ජ්‍යොතිෂකාරයකු කියන්නටත් ඉඩ තිබෙනවා!

2012 දෙසැම්බර් 22දාට පසු යළිත් මේ ගැන කථා කරමු.

සිවුමංසල කොලූගැටයා #57: ශ්‍රී ලංකාවට හඳ අහිමි වූ සැටි

This is the Sinhala text of my Ravaya newspaper column published on 11 March 2012. Today I write about How Sri Lanka Missed the Moon. I wrote an English article in July 2009 covering the same ground, but this is NOT a translation. I don’t do translations.

‘විශ්වයේ අන්තිම සිංහල වචනය’ මැයෙන් මා පසුගිය සතියේ ලියූ කොලමට ප‍්‍රතිචාර කිහිපයක් ලැබුණා. අමෙරිකානු වොයෙජර් අභ්‍යවකාශ යානා ලෝකයේ භාෂා 55කින් විශ්වයට යැවෙන කෙටි පණිවුඩ ඇතුළත් රන් ආලේපිත තඹ තැටියක් රැගෙන උඩුගුවන්ගත කොට වසර 35ක් ගත වී තිබෙනවා. පිටසක්වල ජීවීන්ට යොමු කෙරුණු ඒ සන්නිවේදනයේ සිංහලෙන් ‘ආයුබෝවන්’ කීමට අහම්බෙන් තෝරා ගත් ලාංකිකයා ගැන ඇතැම් අයට ප‍්‍රශ්න මතු වී තිබෙනවා.

සිංහල කථා කරන සැම වෙනුවෙන් විශ්වය ඇමතීමේ වරප‍්‍රසාදය ලැබුණේ කාටද – ඒ තීරණය නිල නොවන මට්ටමින් අමෙරිකානු සරසවියක් ගත්තේ කෙලෙසද – එය අමෙරිකානු අධිපතිවාදයේ ම තවත් උදාහරණයක් ද – ආදී වශයෙන් ඇතැම් පාඨකයන් මා සමග තර්ක කළා.

නාසා (NASA) මූලාශ‍්‍රවලින් තොරතුරු උකහාගෙන වාර්තා කිරීම හැරෙන්නට ඒ ගැන විනිශ්චයක් දීමට මා උත්සාහ කළේ නැහැ. නමුත් එයට අට වසරකට පෙර සඳ තරණය සම්බන්ධයෙන් නිල වශයෙන් ම ලංකා නියෝජනයක් ලබා ගන්නට අමෙරිකානු රජය ගත් උත්සාහයක් ගැන තවත් කථාවක් අද මගේ තේමාවයි.

අවධාරණය කළ යුතු එක් කරුණක් නම් නාසා යනු ලෝක අභ්‍යවකාශ එජන්සියක් නොව අමෙරිකාවේ ජාතික ගගන හා අභ්‍යවකාශ අධිකාරිය බවයි. අමෙරිකානු ජනයාගේ බදු මුදලින් පවත්වා ගෙන යන ඒ රාජ්‍ය ආයතනය වග කියන්නේ එරට රජයට හා ජනතාවටයි. හැකි අවස්ථාවල මානව වර්ගයා ම උදෙසා අභ්‍යවකාශ ගවේෂණ කටයුතුවල යෙදීමට උත්සාහ කළත් එසේ කිරීමට නාසා ආයතනයට නීතිමය බැදීමක් නැහැ. නමුත් අභ්‍යවකාශ ගවේෂණයේ යෙදෙන අනෙකුත් රටවල් (රුසියාව, ජපානය, යුරෝපා රටවල්, ඉන්දියාව හා චීනය) සමග නාසා සහයෝගයෙන් ක‍්‍රියා කරනවා.

1969 ජුලි 20 වනදා ඇපලෝ 11 යානයෙන් ගිය අමෙරිකානු අජටාකාශගාමීන් (නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං සහ එඞ්වින් ඔල්ඞ්රින්) මුල් වරට සද මතු පිට පා තැබූ ඓතිහාසික අවස්ථාවේ එය අමෙරිකාවේ පමණක් නොව මුළු මානව වර්ගයාගේ ම ජයග‍්‍රහණයක් ලෙස හුවා දැක්වීමට නාසා ආයතනය කටයුතු කළා. ඒ දෙදෙනා සඳ මතුපිට තැන්පත් කළ ඵලකයේ (ඉංග‍්‍රීසියෙන්) මෙසේ සඳහන් වුණා. “1969 ජුලි මාසයේ පෘථිවියේ සිට පැමිණි මානවයෝ මුල් වරට සඳට පා තැබුවෝය. මුළු මිනිස් සංහතියට සාමය පතා ගෙන මෙහි ආවෙමු.” එහි අත්සන් හතරක් තිබුණා: ඇපලෝ 11 අජටාකාශගාමීන් තිදෙනා සහ එවකට අමෙරිකානු ජනාධිපති රිචඞ් නික්සන්ගේ.

මාධ්‍ය හරහා විශාල ප‍්‍රසිද්ධියක් ලද මේ ඵලකයට අමතරව ඇපලෝ 11 ගොඩ බැසි හඳ නිසල මුහුදේ තැන්පත් කළ තවත් සිහිවටනයක් තිබුණා. එය අමෙරිකානු සත 50ක කාසියක් (අපේ සත 50 ට සමාන) තරම් වූ සිලිකන් තැටියක්. එහි ඉතා කුඩා ප‍්‍රමාණයට (miniaturized) සටහන් කර තිබුණේ මේ මුල් ම සඳ ගමනට ලෝකයේ එවකට සිටි නායකයන් 73 දෙනකුගෙන් ලද සුභාශිංසන පණිවුඩයි.

මිනිසුන් සඳ ට යවා නිරුපද්‍රිතව ආපසු ගෙන්වා ගැනීමේ දැවැන්ත ඇපලෝ වැඩපිළිවෙල 1961 සිට ක‍්‍රියාත්මක වූවා. රුසියාව (එවකට සෝවියට් දේශය) සමග මහා අභ්‍යවකාශ තරගයක නියැලී සිටි අමෙරිකාව ඒ සඳහා ඉතිහාසයේ විශාලතම තාක්‍ෂණික ප‍්‍රයත්නය හා මුදල් ආයෝජනය කළා. එහි මල්ඵල ගැන්වෙන 1969 ජුලි මාසයට සති කිහිපයකට පෙර එවකට නාසා අධිපති වූ තොමස් පෙන්ට ලෝක නායකයන්ගේ පණිවුඩ ලබා ගැනීමේ අදහසක් ආවා.

එරට විදේශ අමාත්‍යාංශය වන රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවේ අනුමැතිය එයට ලැබුණේ 1969 ජුනි මුලදී. ඇපලෝ 11 උඩුගුවන්ගත වීම නියමිතව තිබුණේ ජුලි 16දා. මේ නිසා සති කිහිපයක් තුළ හැකි තාක් රටවලින් පණිවුඩ ලබා ගන්නට නාසා ආයතනයත්, රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවත් උත්සුක වුණා.

එවකට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සාමාජිකත්වය ලද රටවල් 127ක් තිබුණා (දැන් 193යි). ඒ අතරින් වොෂිංටන් නුවර තානාපති කාර්යාල තිබූ රටවල් 116කට මේ ආරාධනය යොමු වුණා. අද මෙන් ෆැක්ස්, ඊමේල් හෝ වෙනත් දියුණු සන්නිවේදන ක‍්‍රම නොතිබූ ඒ කාලයේ ටෙලෙක්ස් හා ටෙලිෆෝන් මගින් සිදු කළ රාජ්‍ය තාන්ත‍්‍රික සබඳතාවලට යම් කාලයක් ගත වුණා. අන්තිමේදී රටවල් 72ක නායකයන්ගෙන් සුභ පැතුම් ලැබී ඒවා ඇපලෝ 11 සිලිකන් තැටියේ අන්තර්ගත කළා. අමෙරිකානු ජනාධිපතිගේ පණිවුඩයත් සමග මුළු සංඛ්‍යාව 73ක් වුණා.

තාක්‍ෂණය අද තරම් දියුණු නොවූ 1960 දශකයේ මෙබදු තැටියක් නිර්මාණය කිරීම ද අභියෝගයක් වුණා. ඒ සඳහා නාසා ආයතනයේ ඇනවුම පරිදි නව තාක්‍ෂණ ක‍්‍රමයක් අමෙරිකාවේ ස්ප‍්‍රාග් ඉලෙක්ටි‍්‍රක් සමාගම (Sprague Electric Company) නිපද වූවා. මෙයට සිලිකන් තෝරා ගත්තේ හඳ මතු පිට අධික උණුසුමට ඔරොත්තු දීම පිණිසයි. හැම රාජ්‍ය නායක ලිපියක් ම 200 වාරයක් කුඩා කොට ඒ තැටියට සුරක්‍ෂිතව ආලේප කළා. පරිගණකවල භාවිතා වන ක්ෂුද්‍ර පරිපථ (integrated circuits) මුද්‍රණය කිරීමේදී මේ තාක්‍ෂණය තවමත් යොදා ගන්නවා.

මේ ප‍්‍රයත්නයට අදාල සියළු ලිපි ගනුදෙනු හා ලියවිලි වොෂිංටනයේ කොංග‍්‍රස් පුස්තකාලයේ ලේඛනාගාරගතව තිබෙනවා. ඒවා පරිශීලනය කිරීමෙන් මේ සිලිකන් තැටියේ කථාව ගැන වෛද්‍ය ටහීර් රහ්මන් (Dr Tahir Rahman) නම් අභ්‍යවකාශ ඉතිහාසවේදියා 2007දී පොතක් ලියා පළ කළා.

1969 ජුනි-ජුලි කාලයේ ලෝක නායකයන් 73 දෙනකු කඩිමුඩියේ ලියූ පණිවුඩ හරහා ඒ වකවානුවේ පැවති චකිතයන් හා බලාපොරොත්තු ගැන දළ හැගීමක් ලැබෙන බව වෛද්‍ය රහ්මාන් කියනවා. මේ ගැන නාසා ආයතනයේ නිල ප‍්‍රවෘත්ති නිවේදනය බලන්න (සියළු රාජ්‍ය නායක පණිවුඩවල ඉංග‍්‍රීසි පරිවර්තන මෙහි තිබෙනවා) http://tiny.cc/MoonPR

සමහර නායකයන් ටයිප් කරන ලද ලියුම් එවන විට ඇතැම් දෙනකු තම අත්අකුරින් ම ලියා එව්වේ මේ ඓතිහාසික අවස්ථාවේ වැදගත්කම හොඳ හැටි තේරුම් ගත් නිසායි. (තවමත් සිහසුන දරණ) තායිලන්තයේ භූමිබෝල් අදුල්යාදෙජ් රජතුමා මේ ප‍්‍රයත්නය ගැන මුලින් වැඩි විස්තර ඉල්ලා සිටියා. එය ලැබුණු පසු අන්තිම මොහොතේ ඔහු පණිවුඩයක් දුන්නා. එදා පණිවුඩ දායක කළ රාජ්‍ය නායකයන් 73 දෙනාගෙන් තවමත් තනතුරේ සිටින්නේ තායිලන්තයේ රජතුමාත්, එංගලන්තයේ දෙවන එලිසබෙත් රැුජිනත් පමණයි.

එවකට ලෝකයේ පැවති සීතල යුද්ධයේදී සෝවියට් පිලේ සිටි රටවල් (ඇරැයුම් ලැබුණත්) මේ තැටියට පණිවුඩ දීමෙන් වැළකුණා. (රුමේනියාවේ නායක නිකලායි චෞචෙස්කු පමණක් තනි වැකියක පණිවුඩයක් එවා තිබුණා.) ආසියාවේ රටවල් රැසක් උද්‍යොගිමත් පණිවුඩ ලබා දුන්නා. ඒ අතර ජපානය, කොරියාව, පිලිපීනය, මැලේසියාව, ඉන්දියාව, පකිස්ථානය, ඇෆ්ගනිස්ථානය හා මාලදිවයින ද වූවා.

නමුත් මේ ඓතිහාසික අවස්ථාවේ නිල වශයෙන් එයට සහභාගි වීමට ලැබුණු ආරාධනය ශ්‍රී ලංකාව පිළිගත්තේ නැහැ! එවකට බලයේ සිටි ඩඞ්ලි සේනානායක අගමැතිවරයාගේ රජය කාරුණිකව මේ ඇරයුම ප‍්‍රතික්ෂේප කළා!

ඇපලෝ 11 උඩුගුවන්ගත කිරීමට පෙර දිනයේ අමෙරිකාවේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලය නාසා ප‍්‍රධානියාට ලියූ ලිපියේ හරය මෙයයි: පෙන් මහත්මයාණෙනි, (1969) ජුනි 23 දා ඔබ එවූ ලිපිය සම්බන්ධයෙනි. ශ්‍රී ලංකා අග‍්‍රාමාත්‍යවරයාගේ පණිවුඩයක් ද සඳ මතු පිට තැන්පත් කිරීම සඳහා නාසා ආයතනයෙන් ඉල්ලා සිටීම ගැන ස්තුතිවන්ත වන අතර, මේ අවස්ථාවේ එබදු පණිවුඩයක් නිකුත් නොකිරීමට ලක් රජය තීරණය කර ඇති බව දැනුම් දෙමු.”

එයට අත්සන් කර ඇත්තේ එවකට වොෂිංටන් නුවර ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලයේ දෙවැනියා ලෙස ක‍්‍රියා කළ ඒ. ටී. ජයකොඩි නම් විදේශ සේවා නිලධාරියායි. ඔහු එසේ ලියුවේ කොළඹින් ලද උපදෙස් මත බව පැහැදිලියි. එහෙත් මේ ප‍්‍රතික්ෂේප කිරීමට හේතුව කුමක්දැයි කීම අපහසුයි.

දශක හතරකට පසු අපට කළ හැක්කේ ඒ ගැන අනුමාන කිරීම පමණයි. 2009 දී මේ ගැන ඉංග‍්‍රීසියෙන් ලිපියක් ලියන විට සිලිකන් තැටියේ කථාව ගවේෂණය කළ වෛද්‍ය රහ්මාන් සමග මා ඊමේල් සන්නිවේදනය කළා. ඔහු කීවේ අදාල සියළු ලිපි ගනුදෙනු පිරික්සීමෙන් පසුව වූවත් ලංකාව මේ අවස්ථාව මග හැරියේ ඇයිද යන්නට කිසිදු ඉගියක් ඔහුට සොයා ගත නොහැකි බවයි.

ඇපලෝ සඳ ගමන් ගැන අමෙරිකානු ටෙලිවිෂන් සජීව විකාශයන්ට කථනයෙන් සහභාගී වූ ආතර් සී ක්ලාක්ට වෛද්‍ය රහ්මාන් සිය පොතේ පිටපතක් එවා තිබුණා. ක්ලාක් මිය යන්නට වසරකට පමණ පෙර මා ඔහුගෙන් ද මේ ගැන විමසුවා. තමන් ඩඩලි සේනානායක අගමැතිවරයා හා ඔහුගේ ජ්‍යෙෂ්ඨ ඇමතිවරුන් දැන හදුනාගෙන සිටියත් මේ තීරණය ගැන කිසිවක් නොදත් බව ඔහු කීවා. ”සමහර වෙලාවට රාජ්‍ය තාන්ත‍්‍රික මට්ටමින් රටවල් ක‍්‍රියාකරන ආකාරය තර්කානුකූල නැහැ.” ඔහු ප‍්‍රකාශ කළා.

ඇපලෝ 11 සඳ ගමනට වසර 40 ක් පිරුණු 2009 ජුලි මාසයේ Groundviews.org වෙබ් අඩවියේ මේ ගැන මා ලියූ ලිපිය පළ වුණේ ”ලංකාවට හඳ අහිමි වූ සැටි” නම් හෙඩිම සමගයි. එයට පාඨක ප‍්‍රතිචාර රැසක් ලැබුණත් එකී තීරණයට පසුබිම් වූ හේතු සාධක මොනවාදැයි හෙළිදරව් වූයේ නැහැ. ඒ වෙනුවට මාතෘකාවට ඍජුව අදාල නොවන කාරණා ඇතැම් පාඨකයන් මතු කර තිබුණේ අපේ ඇත්තන්ගේ පටු මානසිකත්වය ලොවට ම පෙන්වා දෙමින්.

දිවයිනේ දැවෙන ප‍්‍රශ්න රැුසක් විසදීමේ අභියෝගයට මුහුණ දී සිටි ඩඞ්ලි රජයට හඳ මතුපිට තැන්පත් කැරෙන සිලිකන් තැටියක් ගැන සිතීමට ඉස්පාසුවක් නොතිබුණා විය හැකි යයි ඇතැම් පාඨකයෝ අනුමාන කළා. සෙනසුරාදා-ඉරිදා සති අන්තය වෙනුවට පෝය හා පෙරපෝය සති අන්තය බවට පත් කළ ඩඞ්ලි රජය, එවකට බෞද්ධ බලපෑම්වලට බොහෝ සේ නතුව සිටි නිසාත් සඳ ශුද්ධ වස්තුවක් ලෙස සළකා සඳ ගමන් ගැන විමතියෙන් හෝ සැකයෙන් හෝ පසු වන්නට ඇතිදැයි තවත් අය විමසුවා.

සඳ ගමන එවකට පැවති සීතල යුද්ධයේ එක් පෙරමුණක් වූ නිසා නොබැදි පිළිවෙතට අනුව යමින් අමෙරිකානු පිළට පක්‍ෂග‍්‍රාහී වීම නොමනා යයි එවකට විදේශ කටයුතු උපදේශකයන් සිතන්නට ඇත් ද? මේ තවත් තර්කයක්. (එහෙත් නොබැදි ජාතීන්ගේ පුරෝගාමියෙකු වූ යුගොස්ලාවියාවේ ජෝසිප් බ්‍රෝස් ටිටෝ ජනාධිපතිවරයාත් මේ තැටියට පණිවුඩයක් ලබා දුන්නා.)

අමෙරිකානුවන් සඳ තරණය කොට එය තවත් අමෙරිකානු ජනපදයක් කිරීමේ උත්සාහයක යෙදී සිටි නිසා ලක් රජය එයට සහභාගි නොවූවා යයි කියන උදවිය නොදන්නා සත්‍යයක් තිබෙනවා. තනි රටක් පෘථිවියෙන් බැහැර කිසිදු අභ්‍යවකාශ වස්තුවක් අයිති කර ගැනීම වළක්වන පිටසක්වල ගිවිසුම (Outer space Treaty) 1967 දී ජාත්‍යන්තර නීතියක් ලෙස ලෝකය පිළි ගත්තා. අද වන විට අභ්‍යවකාශ තරණයේ නියැලෙන සියළු රටවල් එයට බැදී සිටිනවා.

බි‍්‍රතාන්‍යයේ කේම්බි‍්‍රජ් සරසවියේ උගත්, බටහිර ලිබරල් ආකල්ප දැරූ ඩඞ්ලි සේනානායක අගමැතිවරයා අමෙරිකානු විරෝධියකු වූවා යයි සිතීම අපහසුයි. ඔහුගෙ රජය දේශපාලන වශයෙන් දක්‍ෂිනාංශික යැයි අපට සැළකිය හැකියි. සඳ තැටියට එක් නොවීමට ඊට වඩා තර්කානුකූල හේතුවක් ඔහුගේ රජයට තිබෙන්නට ඇති. එය කුමක් ද? මෙය කියවන පාඨකයකුවත් එයට ඉගියක් ලබා දෙයි ද?

මෙරටින් බිහි වූ ශ්‍රේෂ්ඨ බෞද්ධ නායකයකුට අවමන් කරනවා යයි මගේ ඉංග‍්‍රීසි ලිපියට ප‍්‍රතිචාර දැක් වූ එක් (නිර්නාමික) පාඨකයෙක් මගේ බ්ලොග් අඩවිය හරහා මට චෝදනා කළා. හඳට පණිවුඩ නොයැවුවාට ඩඞ්ලිගේ දේශපාලන ප‍්‍රතිරූපයේ අඩුවක් සිදු වී නැහැ. එහෙත් නිල වශයෙන් අභ්‍යවකාශ කටයුත්තකදී ලක් රජය සම්බන්ධ කර ගන්නට 1969දී ගත් උත්සාහය ව්‍යර්ථ වූ නිසා 1977දී වොයෙජර් යානාවල තැන්පත් කැරුණු හඩ තැටියට නිල නොවන මට්ටමින් විද්වත් දායකත්වයක් ලබා ගැනීම ගැන නාසා ආයතනයට දොස් තැබිය හැකි ද?

සිවුමංසල කොලූගැටයා #56: විශ්වයේ අන්තිම සිංහල වචනය?

This is the Sinhala text of my Ravaya newspaper column published on 4 March 2012. Today, I talk about the gold-plated disk containing sounds and images of our Earth that was sent to the universe with Voyager 1 and 2 spacecraft launched by NASA in mid 1977.

In particular, I look at how a Sinhala language greeting was included on it, and thank Cornell University and project leader astronomer Carl Sagan for keeping it entirely a scholarly effort with nothing official about it. Thank you, Carl, for keeping the babus out of humanity’s ‘message in a bottle’ sent adrift to the depths of space.

සිවුමංසල කොලූගැටයා #57: ශ්‍රී ලංකාවට හඳ අහිමි වූ සැටි

සිංහල භාෂාව මවුබස ලෙස කථා කරන සමස්ත ජන සංඛ්‍යාව මිලියන් 16ක් පමණ වන අතර තවත් මිලියන් 2ක් ජනයා එය ප‍්‍රායෝගිකව භාවිත කරන බව විකිපීඩියාව කියනවා. භාෂා නිතිපතා පරිනාමය වෙනවා. කිසිදු භාෂාවක් සදා කල් පවතින්නේ නැහැ. සංස්කෘතිය යනු කෞතුකාගාරයක හෝ සංරක්‍ෂණාගාරයක දමා දැඩි ආරක්‍ෂාව යටතේ ප‍්‍රවේශම් කළ හැකි දෙයක් නෙවෙයි. එය සජීව හා ගතික සංසිද්ධියක්.

නූතන සිංහලය ක‍්‍රි.ව. 12 වන සියවසෙන් පමණ පසු භාවිතයේ පවතින නමුත් ගෙවී ගිය සියවස් කිහිපය පුරා විවිධ භාෂාවලින් එය පෝෂණය වී තිබෙනවා. යටත්විජිත බලපෑම්, වෙළඳ සබඳතා, ගෝලීයකරණය හා තාක්‍ෂණය සිංහල භාෂාවට බලපා ඇති සාධක අතර වනවා.

සිංහල භාෂාවේ ආරම්භය හරියට ම කවදා කෙලෙස සිදු වී දැයි කිව නොහැකිවාක් මෙන් ම සිංහලයේ අනාගතය කෙසේ පරිනාමය වේ දැයි කියන්නටත් බැහැ. නමුත් එක් තොරතුරක් මා දන්නවා. දුර අනාගතයේදී විශ්වයේ ඉතිරිවන අවසාන සිංහල වචනය ‘ආයුබෝවන්’. එය දැනටමත් කථා කර හමාරයි!

මා එසේ කියන්නේ ඇයි? මේ පිටුපස රසවත් කථාවක් තිබෙනවා.

මීට 35 වසරකට පෙර 1977දී අමෙරිකානු අභ්‍යවකාශ අධිකාරිය වන නාසා (NASA) ආයතනය ග‍්‍රහලෝක ගවේෂණය සඳහා වොයෙජර් 1 හා වොයෙජර් 2 නම් ස්වයංක‍්‍රීය අභ්‍යවකාශ යානා දෙකක් උඩුගුවන් ගත කළා. බ‍්‍රහස්පති, සෙනසුරු, යුරේනස් හා නෙප්චූන් යන ග‍්‍රහලෝක හතරට සමීප වෙමින් 1979-89 කාලය තුළ මේ යානා දෙක අති විශාල තොරතුරු හා ඡයාරූප සමුදායක් රේඩියෝ සංඥා මගින් පෘථිවියට සම්පේ‍්‍රෂණය කළා.

කිසිදු ග‍්‍රහලෝකයකට ගොඩ නොබැස, සමීපවීම් හරහා පමණක් මේ ගවේෂණයන් කළ වොයෙජර් යානා දෙක ඉනික්බිති අපේ ග‍්‍රහමණ්ඩලයෙන් පිටත ඈත අභ්‍යවකාශයට ගමන් කිරීමට සළස්වා තිබෙනවා. මේ වන විට මිනිස් සංහතිය උඩුගුවන් ගත කළ යානාවලින් පෘථිවියෙන් වැඩි ම දුරකට ගොස් ඇත්තේ මේ යානා දෙකයි. අභ්‍යවකාශයේ වේගය බාල වීමක් නැති නිසා (යම් අනතුරක් නොවුණොත්) මේ යානා දෙක දිගින් දිගට ම සියවස් හා සහශ‍්‍ර ගණනක් තිස්සේ අභ්‍යවකාශයේ ගමන් කරනු ඇති. යානා දෙක කිසිදු නිශ්චිත ඉලක්කයක් කරා ගමන් නොකළත්, වෙනත් තරුවකට ළගා වන්නට තව වසර 40,000ක් වත් ගත වනවා.

මිනිස් සංහතියේ යාන්ත‍්‍රික නියෝජිතයා ලෙස විශ්වයට යන මේ දුතයන් දෙදෙනා තුළ තැන්පත් කර තිබෙන විශ්ව පණිවුඩයක් තිබෙනවා. එය රත්රන් ආලේපිත තඹ තැටියක් (phonographic record). පෘථිවි ග‍්‍රහලෝකය හා මානව වර්ගයා නියෝජනය කැරෙන විවිධ ශබ්ද හා රූප රැසක් එහි තැටිගත කොට තිබෙනවා. වසර දහස් ගණනක ගමනකින් පසුව යම් දිනෙක බුද්ධිමත් ජීවීන්ට මේ යානා මුණ ගැසුණොත් ඔවුන්ට වොයෙජර් යානා නිපද වූ හා අභ්‍යවකාශයට යැවූ මානව වර්ගයා පිළිබඳ ඉගියක් ලබා දීම එහි අරමුණයි.

මෙබදු සංක්‍ෂිප්ත සන්නිවේදයක් හරහා විස්තරාත්මක තොරතුරු දිය නොහැකි වූවත් එය සම කළ හැකි වන්නේ මුහුදේ පාළු දුපතක අතරමං වූවකු බෝතලයක් තුළ පණිවුඩයක් ලියා සාගර රැුලි අතර එය පාකොට යැවීමටයි. වොයෙජර් යානාවල තැන්පත් කළ ශබ්ද හා රූප තැටිල අපෙන් විශ්ව සාගරයට යැවෙන බෝතල් පණිවුඩයකට සමාන බව එම අදහසේ මූලිකයා වූ අමෙරිකානු තාරකා විද්‍යාඥ හා කෝනෙල් සරසවියෙ ආචාර්ය කාල් සේගාන් (1934 – 1996) කියා තිබෙනවා.

මිනිස් හඩට අමතරව සොබා දහමේ ශබ්ද (අකුණු, ගිගිරුම, මුහුදේ රළ බිෙඳන සැටි, සැඩ සුළග ආදිය) සහ විවිධ සතුන්ගේ ශබ්ද (කුරුළු නාද, තල්මසුන්ගේ සංගීතමය හඩ) එම තැටියට ඇතුළත් වුණා. එමෙන්ම විවිධ සංස්කෘතීන් නියෝජනය කැරෙන පරිදි සංගීත ඛණ්ඩයන් ගණනාවක් ද තෝරා ගනු ලැබුවා.
පෘථිවියේ ජෛව විවිධත්වය හා සංස්කෘතික විවිධත්වය ඡයාරූප ගොන්නකුත් එහි අඩංගුයි.

මේ තැටියේ අන්තර්ගතය තීරණය කිරීමේ භාරදුර වගකීම නාසා ආයතනය කෝනෙල් සරසවියෙ විද්‍යාඥ පිරිසකට පැවරුවා. කෝනෙල් සරසවිය විද්‍යා – කලා ක්‍ෂෙත‍්‍ර දෙකෙහි ම පෙරමුණ ගත් අමෙරිකානු සරසවියක් නිසා මෙබදු ඓතිහාසික තේරීම් ක‍්‍රියාවලියකදී තිබිය යුතු බහුවිධ ක්‍ෂෙත‍්‍ර නියෝජනය හරිහැටි සිදු වුණා. එසේ නොවන්නට එය රාජ්‍ය තාන්ත‍්‍රික මට්ටමේ සංකීර්ණ ක‍්‍රියාවලියක් වන්නට ඉඩ තිබුණා!

ලෝකයේ කථා කැරෙන භාෂා 55කින් භාෂිත ඉතා කෙටි සුභාශිංසන පණිවුඩ මේ තැටියේ ශබ්ද අතර තිබෙනවා. කවදත් තම ජාතිකත්වයට වඩා දුර දැක්මකින් ක‍්‍රියා කළ කාල් සේගාන්ට ඕනෑ වුණේ හැකි තාක් මානව සංහතිය නියෝජනය කරන ආකාරයේ රූප-ශබ්ද එකතුවක් හදන්නටයි. එහෙත් ඒ සඳහා ඔහු ඇතුළු කෝනෙල් සරසවියේ පිරිසට තිබුණේ මාස කිහිපයක කාලයක් හා සීමිත මුදල් ප‍්‍රතිපාදනයක් පමණයි.

ඔවුන්ට උදක් ම ඕනෑ වුණේ ලෝකයේ වැඩිපුර ජන සංඛ්‍යාවක් කථා කරන භාෂා 25කින් මේ තැටියට සුභාශිංසන ලබා ගන්නටයි. ඒ ඉලක්කය ළගා වූ පසු තවත් භාෂා 30කට එය පුළුල් කරනු ලැබුවා. සිංහල භාෂාව එයට එක් වූයේ එලෙසයි.

“මේ තේරීම අප කළේ පිටසක්වල බුද්ධිමත් ජීවීන් සඳහා වූවත් මේ හරහා අපේ ලෝකයේ දැනට ජීවත්ව සිටින මානවයන්ටත් ප‍්‍රබල සංකේතාත්මක පණිවුඩයක් ලැබෙන බව අප හො`දාකාරව දැන සිටියා,” ආචාර්ය සේගාන් ලියා තැබුවා.

එහෙත් භාෂා 55ක සම්මාදම කෙටි කලක් තුළ ලබා ගැනීම ඔවුන්ට ලොකු අභියෝගයක් වුණා. කෝනෙල් සරසවියේ එවකට (1976-77 වකවානුවේ) සිටි ශිෂ්‍යයන්, ඇදුරන් හා ඔවුන්ගේ නෑ හිතමිතුරන් අතරින් ලෝකයේ භාෂා රැසක් කථා කරන පුද්ගලයන් සොයා ගන්නට හැකි වුණා.

‘පිටසක්වලට ඔබේ භාෂාවෙන් ඉතා කෙටි පණිවුඩයක් දෙන්න’ යන පොදු ඉල්ලීමට ප‍්‍රතිචාර ලෙස නොයෙක් දෙනා විවිධාකාරයේ අදහස් ගැබ් වූ කෙටි වාක්‍ය තැටිගත කළා. කිසිදු රජයක, තානාපති කාර්යාලයක හෝ නිල ආයතනයක මැදිහත්වීමක් තිබුණේ නැහැ. අන්තිමේදී විශ්වයට ගිය මානව පණිවුඩ තැටිය නිල නොවන, ශාස්ත‍්‍රීය තේරීමක් වීම ගැන මා ඉතා සතුටු වනවා!

සිංහලෙන් මේ සුභාශිංසනය විශ්වයට යැවීමේ දුර්ලභ අවස්ථාව ලැබුණේ ආචාර්ය කමල් ඩි ආබෲ (Dr Kamal De Abrew) නම් ලාංකිකයාටයි. මෙය සිදු වී ඇත්තේ අහම්බෙන්. මීට වසර කිහිපයකට පෙර ටෙලිවිෂන් වැඩසටහනකට සූදානම් වෙද්දී මෙහි පසුබිම් කථාව මා අසා දැන ගත්තා.

ඒ කාලයේ ඔහු සිය ආචාර්ය උපාධියට කෝනෙල් සරසවියේ පශ්චාත් උපාධි සිසුවෙක්. සේගාන්ගේ පිරිස ඔහුගෙන් ඉල්ලා සිටියා සිංහලෙන් පණිවුඩයක් දෙන ලෙස. ඒ අනුව ඉතා කෙටි එහෙත් අපේ සංස්කෘතිය හරවත් ලෙස නියෝජනය කැරෙන ‘ආයුබෝවන්’ යන වචනය ඔහුගේ හඩින් මේ තැටියට ලබා දුන්නා. ඉංග‍්‍රීසි භාෂාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරයකු හැටියට විවිධ සරසවිවල සේවය කර ඇති ආචාර්ය ඩි ආබෲ තවමත් සක‍්‍රීය සරසවි ඇදුරෙක්.

කමල් ඩි ආබෲ එසේ 1977 වසරේ දිනෙක කෝනෙල් සරසවියේදී පැවසූ ‘ආයුබෝවන්’ වචනය අන් සියළු සිංහල වචනවලට වඩා වැඩි කලක් පැවතීමේ ඉඩක් පවතිනවා. මිහිතලය මත කාලගුණ, දේශගුණ, සොබාවික විපත් හා වෙනත් අනපේක්‍ෂිත සිදුවීම් නිසා සහස‍්‍ර ගණනක් යම් දෙයක හෝ යම් භාෂාවක පැවැත්ම ගැන සහතික වන්නට බැහැ. එහෙත් හිස් අභ්‍යවකාශය හරහා අපෙන් ඔබ්බට ඇදී යන (එකිනෙකට වෙනස් දිශාවලට යොමු වී ඇති) වොයෙජර් 1 හා 2 යානාවල ඇති විශ්වයට යැවෙන පණිවුඩයල අපේ වර්ගයාට වැඩි කාලයක් පවතිනු ඇති. විශ්වයේ කිසිවක් සාදාතනික නොවූවත්, සාපේක්‍ෂව තව වසර 40,000ක් හෝ ලක්‍ෂයක් වූවද එය නිරුපද්‍රිතව තිබීමේ සම්භාවිතාව ඉහළයි. ආයුබෝවන් වචනයේ අරුතින් ම ඒ අන්තිම සිංහල වචනය වැඩි ම කලක් රැදී පවතිනු ඇති.

ලෝක නායකයන් අතරින් මේ තැටියේ ලිඛිත පණිවුඩ යවා ඇත්තේ එවකට සිටි අමෙරිකානු ජනාධිපති ජිමී කාටර් සහ එවකට එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් කුර්ට් වෝල්ඩයිම් පමණයි. මෙය දේශපාලකයන් දුරස්ත කරමින්, විද්වතුන්, කලාකරුවන් හා සාමාන්‍ය මිනිසුන්ගේ සාමුහික ප‍්‍රයත්නයක් කළ කාල් සේගාන්ට අපේ ප‍්‍රණාමය!

“අපට ලෙහෙසියෙන් සිතා ගත නොහැකි තරම් ඉදිරි අනාගතයේ දී, එනම් අදින් වසර මිලියන් ගණනක් ගෙවී ගිය පසු අපේ පෘථිවියේ මහාද්වීප වෙනස් වී, ජීවීන් මුළුමනින් පරිනාමය වී හෝ වඳ වී හෝ තිබිය හැකියි. අපේ විවිධ ශිෂ්ඨාචාරයන් ඉදි කළ සියල්ල කාලයාගේ ඇවෑමෙන් දුවිලි බවට පත්වනු ඇති. එහෙත් මේ සියල්ලෙන් දුරස්තව විශ්වයේ යම් තැනෙක 1977දී අප උඩුගුවන් ගත කොට යැවූ වොයෙජර් යානා දෙක අපේ රූප හා හඩ පමණක් නොවෙයි, අපේ සිහින හා පැතුම් ද රැගෙන ගමනේ යෙදෙනු ඇති. යම් දිනෙක මුළු මිහිතලය වෙනුවෙන් විශ්වයේ ඉතිරි වන්නේ එය පමණක් ද විය හැකියි.” ඉතා දාර්ශනික ලෙසින් ආචාර්ය කාල් සේගාන් එසේ කියනවා.

ඇත්තට ම මෙබදු තැටියක් වාදනය කොට අපේ රූප හා ශබ්ද ග‍්‍රහණය කිරීමෙන් අපේ ලෝකය හා එහි විවිධ සභ්‍යත්වයන් ගැන දළ හැගීමක් හෝ ලබන්නට පිටසක්වල ජීවීන්ට හැකි වේද? මෙයට හරි පිළිතුරක් දෙන්න අමාරුයි. පියාඹන පීරිසි ගැන විවිධ ප‍්‍රබන්ධ කථා කෙතරම් ප‍්‍රචලිත වුණත් බුද්ධිමත් පිටසක්වල ජීවයක් ඇති බවට පැහැදිලි සාක්‍ෂි තවමත් අපට ලැබී නැහැ.

විශ්වයේ අප වැනි හෝ අපටත් වඩා දියුණු ජීවීන් වාසය කරන බව අද බහුතරයක් විද්‍යාඥයන්ගේ පිළිගැනීමයි. නමුත් විශ්වයේ ලෝක අතර ඇති ඉමහත් දුර ප‍්‍රමාණ නිසා ඔවුන් හා අප අතර සන්නිවේදනය දුෂ්කර කාරියක්.

යම් දිනෙක අපට බෙහෙවින් වෙනස් පිටසක්වල ජීවීන් මේ තැටියට සවන් දුන්නොත් ඔවුන් අපේ ලෝකය හා අපේ වර්ගයා ගැන කුමක් සිතයි ද?

වොයෙජර් තැටියේ අන්තර්ගතය සඳහා බලන්න
http://voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/goldenrec.html

විශ්වයේ අන්තිම සිංහල වචනයට සවන් දෙන්න
http://voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/greetings.html

සිවුමංසල කොලූගැටයා #57: ශ්‍රී ලංකාවට හඳ අහිමි වූ සැටි

2012: Will End-of-the-World industries end this year?

Read my Sunday column on 4 Nov 2012: End-of-the-World, Inc.

Read my post on 21 Dec 2012: 21 Dec 2012 is here: So where’s the End of the World I was promised?

Simple explanations are always the best - but not entertaining enough?

So 2012 is finally here! I’ve been waiting for you…

Citing various ancient lore, some say this year will see the end of the world — where have we heard that before?

The Wikipedia describes the ‘2012 phenomenon’ as comprising a range of eschatological beliefs according to which cataclysmic or transformative events will occur on 21 December 2012.

And to think that a blockbuster Hollywood movie, rather than any ancient prophecy, likely triggered this wave of public concern!

Wikipedia notes: “The 2009 disaster film 2012 was inspired by the phenomenon, and advance promotion prior to its release included a stealth marketing campaign in which TV spots and websites from the fictional ‘Institute for Human Continuity’ called on people to prepare for the end of the world. As these promotions did not mention the film itself, many viewers believed them to be real and contacted astronomers in panic.”

The campaign was heavily criticized by scientists, of course, but the public chose to believe the scary make-believe rather than the more sober reality.

Will life imitate art? Find out on 21 Dec 2012
The film 2012 became one of the most successful of that year, grossing nearly $770 million worldwide. So the film’s producers were laughing all the way to their bank…

The US space agency NASA has stepped into the debate with sobering analysis. Its website says: “Impressive movie special effects aside, Dec. 21, 2012, won’t be the end of the world as we know. It will, however, be another winter solstice.”

Recalling the Year 2000 computer bug (Y2K problem) that didn’t quite materialise, it says: “Much like Y2K, 2012 has been analyzed and the science of the end of the Earth thoroughly studied. Contrary to some of the common beliefs out there, the science behind the end of the world quickly unravels when pinned down to the 2012 timeline.”

NASA scientists answer many questions that they are frequently asked regarding 2012.

Meanwhile, a few weeks before 2012 started, Lankan astrophysicist Dr Kavan Ratnatunga issued a public challenge on prime time TV.

“I will give 10% of the value of any property to (its) legal owner who will write a deed of sale of their property to me, effective from 22 December 2012, after that owner is so confident the World was going to end on December 21st!”

So far, Kavan has had no takers.

But the hype continues, with the media stirring things up as much as they can: after all, if Hollywood made money from people’s gullibility, why not others?

So might End-of-the-World industries end this year? Not a chance. A sucker is born every minute, and this is one industry that will continue to thrive as long as there are credulous believers.

Mayan prophecy - or their sense of humour?

First Orbit: Retracing the historic journey of Yuri Gagarin, 50 years ago

Yuri Gagarin: On 12 April 1961, he really went where no human had gone before...
It was exactly 50 years ago that a human being first traveled to outer space. Yuri Alekseyevich Gagarin was launched into Earth orbit by the former Soviet Union on 12 April 1961, creating history.

He travelled to orbit aboard the Vostok 3KA-3 (Vostok 1), which made a single orbital flight that lasted 108 minutes, or just under two hours. The maximum speed reached was 28,260 kilometers per hour – faster than any human had moved before. At its highest point, Gagarin was about 200 miles (327 kilometers) above Earth.

He paved the way for hundreds of men and women from many nations to travel to near space as well as to the Moon. Up to mid 2010, a little over 500 human beings have travelled to space from 38 nationalities.

First Orbit, a new documentary film that reconstructs Gagarin’s historic flight, has just been released for free viewing on YouTube. The making of this documentary is a remarkable story in itself.

Gagarin’s original spacecraft did not have space or capacity for filming, so there is no visual record of what he saw. But he kept in touch with his control room via radio, and gave many interviews upon return that help us imagine what he experienced.

These words by Gagarin have become famous: “Circling the Earth in the orbital spaceship, I marvelled at the beauty of our planet. People of the Earth, let us safeguard and enhance this beauty – not destroy it!”

Now, First Orbit literally takes us to space in an attempt to retrace what Gagarin saw. It is directed by Dr Christopher Riley, the British writer, broadcaster and film maker, and was made in partnership with the Russian space agency. Additional material has come from the European Space Agency (ESA) and NASA.

The new documentary has been partly filmed by Italian astronaut Paolo Nespoli, currently on a long-duration mission at the International Space Station (ISS) in Earth orbit. By matching the orbital path of ISS, as closely as possible, to that of Gagarin’s Vostok 1 spaceship and filming the same vistas of the Earth through the new giant cupola window, the film has captured a new digital high definition view of the Earth below, half a century after Gagarin first witnessed it. Read more about how the film was made

Most importantly, First Orbit is a a free film that everyone can watch online in full, and also allowed to be downloaded for free. This is in the spirit of Gagarin’s first flight which was not just for one nation, but for all mankind.

Watch the trailer for First Orbit:

Watch the full length documentary First Orbit (1 hr 39 mins):