Today, I was interviewed on video for BBC Sinhala service for my views on hate speech and fake news. Given below is my remarks in Sinhala, excerpts from which are to be used.
In summary, I said these phenomena predate social media and the web itself, but cyber space has enabled easier and faster dissemination of falsehoods and hatred. Additionally, anonymity and pseudonymity — fundamental qualities of the web – seem to embolden some to behave badly without revealing their identities.
The societal and state responses must be measured, proportionate and cautious, so as not to restrict everybody’s freedom of expression for the misdeeds of a numerical minority of web users. I urged a multi-pronged response including:
– adopting clear legal definitions of hate speech and fake news;
– enforcing the existing laws, without fear or favour, against those peddling hatred and falsehoods;
– mobilising the community of web users to voluntarily monitor and report misuses online; and
– promoting digital literacy at all levels in society, to nurture responsible web use and social media use.
වෙබ්ගත අවකාශයන් හරහා වෛරී කථනය හා ව්‍යාජ පුවත් ගලා යාම ගැන අද ලොකු අවධානයක් යොමු වී තිබෙනවා. වර්ගවාදී හා වෙනත් අන්තවාදී පිරිස් සමාජ මාධ්‍ය වේදිකා හරහා ආන්තික සන්නිවේදනය කරමින් සිටිව බවත් අප දන්නවා.
එහෙත් මේ ප්‍රවනතා එකක්වත් ඉන්ටර්නෙට් සමඟ මතු වූ ඒවා නොවෙයි. 1990 දශකයේ වෙබ් අවකාශය ප්‍රචලිත වීමට දශක ගණනාවකට පෙරත් අපේ සමාජයන් තුළ මේවා සියල්ලම පැවතියා. ප්‍රධාන ධාරාවේ සමහර මාධ්‍ය හරහා මෙන්ම කැලෑ පත්තර හරහාත් පල් බොරු මෙන්ම මඩ ප්‍රහාරද ගලා යන බව අපි හොඳාකාර දන්නවා!
වෙබ් පැතිරීමත් සමග සිදුව ඇත්තේ මේ ආන්තික ප්‍රවාහයන්ට නව ගැම්මක් ලැබීමයි. එසේම සැඟවී සිට, ආරූඪනාමිකව යම් අයට තර්ජන කරන්න, අපහාස කරන්න නැතිනම් ව්‍යාජ පුවත් පතුරුවන්න ඉන්ටර්නෙට් හරහා වඩා ලෙහෙසියි.
එහෙත් මෙහි වරද සයිබර් අවකාශයේ නොව එය අවභාවිත කරන සාපේක්ෂ සුලුතරයකගේයි. රටේ ආර්ථිකයට, ජනසමාජය බෙහෙවින් ප්‍රයෝජනවත් තොරතුරු ප්‍රභවයක් හා අධ්‍යාපනික මෙවලමක් වන වෙබ් අවකාශය ටික දෙනකුගේ නොහොබිනා ක්‍රියා නිසා සැමට අහිමි කිරීම හෝ සීමා කිරීම නොවෙයි මේ ප්‍රශ්නයට නිසි ප්‍රතිචාරය.
අප දැන් කළ යුතුව ඇත්තේ භෞතික ලෝකයේ වුවත්, සයිබර් අවකාශයේ වුවත්, වෛරී කථනය, ව්‍යාජ පුවත් හා අන්තවාදී සන්නිවේදනවලට එරෙහිව සීරුවෙන් හා බුද්ධිමත්ව ප්‍රතිචාර දැක්වීමයි.
එසේ කිරීමේදී අප සැවොම ඉහළ වටිනාකමක් දෙන භාෂණයේ නිදහස රැකෙන පරිදි ක්‍රියා කළ යුතුයි. අප නොරිසි දේ කියන අයටත් භාෂණ නිදහස එක සේ හිමි බව අප කිසි විටෙක අමතක නොකළ යුතුයි.
මෙහිදී නිරවුල් නිර්වචන ගැන එකඟ වීම මූලික පියවරක්. උදාහරණයකට, දේශපාලකයන් නිර්දය ලෙස විවේචනය කිරීම හෝ වෙනත් නාමධාරී චරිත ප්‍රසිද්ධියේ අභියෝගයට ලක් කිරීම ආදිය කිසිසේත් වෛරී කථනයන් නොවෙයි.
ඉන්ටර්නෙට් වාරණයට මා විරුද්ධයි. ෆේස්බුක් වැනි ගෝලීය සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවලට මෙරට සිට ප්‍රවේශ වීම අවහිර කිරීම කිසිදු සමාජ ප්‍රශ්නයකට තිරසාර විසඳුමක් නොවෙයි.
යම් මට්ටමකට නීති හා නියාමන අවශ්‍යයි. එහෙත් පවතින අපහාස නීති හා වෛරී කථනවලට එරෙහි නීති පවා හරිහැටි ක්‍රියාත්මක නොවන පසුබිමක නීතිවලින් පමණක් විසඳුම් බලාපොරොත්තු වෙන්න බැහැ.
සරල උපමිතියක් ගනිමු. මහපාරේ කෙළ ගසන, රේල්පාරේ මළපහ කරන අය තාමත් අප අතර සිටිනවා. අපරාධකරුවන් පොදු අවකාශයේ සැරිසරනවා. එසේ වූ පලියට අපි පාරවල් හෝ රේල්පාරවල් වසා දමන්නේ නැහැ. බියෙන් ගෙදරට වී සිටින්නේත් නැහැ. වෙනත් ක්‍රමෝපායන් හරහා ඒවා සමනය කරන්න තැත් කරනවා. ආරක්ෂක උපක්‍රම යොදා ගන්නවා.
වෛරී කථනය, ව්‍යාජ පුවත් වැනි සමාජ විරෝධී ක්‍රියා නීතියෙන් පමණක් නතර කළ නොහැකියි. ඒවා කරන අයට එරෙහිව ප්‍රජාවක් ලෙස පෙල ගැසීම අවශ්‍යයි. විනයානුකූල හැදියාව, ආචාරශීලී වීම ආදී ගතිගුණ ගෙදරින්, පාසලෙන් ප්‍රවර්ධනය කළ යුතුයි.
ඩිජිටල් තාක්ෂණය හා වෙබ් අවකාශය අප බොහෝ දෙනකුට අලුත් අත්දැකීමක්. මේවා ප්‍රවේශමින්, ආචාර ධර්මීයව භාවිත කරන සැටි කියා දෙන ඩිජිටල් සාක්ෂරතාවය අද හදිසි අවශ්‍යතාවක්.
Open Minds! (formerly: Moving Images blog) 