Right to Information (RTI) in South Asia: Staying the Course on a Bumpy Road

East-West Center 2016 International Media Conference in New Delhi, India, from September 8 to 11, 2016
East-West Center 2016 International Media Conference in New Delhi, India, from September 8 to 11, 2016

The Hawaii-based East-West Center held its 2016 International Media Conference in New Delhi, India, from September 8 to 11, 2016. Themed “South Asia Looking East”, it drew over 350 participants from across Asia and the United States.

On September 11, I moderated a plenary session on Right to Information (RTI) in South Asia: Staying the Course on a Bumpy Road.

It tried to distill key lessons in RTI implementation from India and Pakistan, especially for the benefit of Sri Lanka that has recently adopted its RTI law. Such lessons could also benefit other countries currently advocating their own RTI laws.

Panel on Right to Information in South Asia, 11 Sep 2016 in New Delhi. L to R - Venkatesh Nayak, Ranga Kalansooriya, Nalaka Gunawardene & Maleeha Hamid Siddiqui
Panel on Right to Information in South Asia, 11 Sep 2016 in New Delhi. L to R – Venkatesh Nayak, Dr Ranga Kalansooriya, Nalaka Gunawardene & Maleeha Hamid Siddiqui

Here is the synopsis I wrote for the panel:

Right to Information (RTI) in South Asia:

Staying the Course on a Bumpy Road

In June 2016, Sri Lanka’s Parliament unanimously passed a Right to Information (RTI) Act, making the island nation the 108th country to have a RTI or freedom of information (FOI) law. That leaves only Bhutan in South Asia without such a law, according to the Commonwealth Human Rights Initiative (CHRI) in New Delhi.

Sri Lanka’s RTI law was preceded by over two decades of sustained advocacy by journalists, social activists and progressive lawyers. But the struggle is far from over. The island nation now faces the daunting task of ‘walking the talk’ on RTI, which involves a total reorientation of government and active engagement by citizens. As other South Asian countries know only too well, proper RTI implementation requires political will, administrative support and sufficient funds.

This panel is an attempt to address the following key questions:

  • How do India and Pakistan fare in terms of implementing their RTI laws?
  • What challenges did they face in the early days of RTI implementation?
  • What roles did government, civil society and media play in RTI process?
  • What key lessons and cautions can their experiences offer to Sri Lanka?
  • Can South Asia’s RTI experience offer hope for other countries pursuing RTI laws of their own?

In this session, experienced RTI activists from India and Pakistan will join a Sri Lankan policymaker in surveying the challenges of openness and transparency through RTI.

Panel:

  • Dr Ranga Kalansooriya, Director General, Department of Information, Ministry of Parliamentary Reforms and Mass Media, Government of Sri Lanka
  • Mr Venkatesh Nayak, RTI activist; Programme Coordinator, Commonwealth Human Rights Initiative (CHRI), New Delhi
  • Ms Maleeha Hamid SIDDIQUI, Senior Sub-Editor and Reporter, Dawn, Karachi, Pakistan

Moderator: Mr Nalaka Gunawardene, Science writer and media researcher who is secretary of the RTI Advisory Task Force of Ministry of Mass Media, Sri Lanka

L to R - Ranga Kalansooriya, Nalaka Gunawardene & Maleeha Hamid Siddiqui
L to R – Ranga Kalansooriya, Nalaka Gunawardene & Maleeha Hamid Siddiqui

සිවුමංසල කොලූගැටයා #272: මහජන තොරතුරු අයිතිය අශෝක අධිරාජයාගේ ඓතිහාසික දායාදයක්

An Ashoka Pillar
An Ashoka Pillar

Sri Lanka’s Parliament is debating the Right to Information (RTI) Bill on June 23 – 24.

Over 15 years in the making, the RTI law represents a potential transformation across the whole government by opening up hitherto closed public information (with certain clearly specified exceptions related to national security, trade secrets, privacy and intellectual property, etc.).

While the media benefits from RTI, it is primarily a law for ordinary citizens to demand and receive information related to everyday governance (most of it at local levels). RTI changes the default mode of government from being classified to open.

In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 26 June 2016), I point out that although the modern-day concept of Right to Information (also known as Freedom of Information) arose in Europe in the 18th century, there are comparable precedents in the East that date back to over two millennia.

Indian Emperor Ashoka (who reigned from c. 268 to 232 Before Christ) was the first to grant his subjects the Right to Information (RTI), according to Indian RTI activist Venkatesh Nayak, Coordinator, Commonwealth Human Rights Initiative (CHRI).

Speaking at a seminar on RTI in Colombo last month, Nayak said that Ashoka had inscribed on rocks all over the Indian subcontinent his government’s policies, development programmes and his ideas on various social, economic and political issues — including how religious co-existence.

“He insisted that the inscriptions should be in the local language and not in a courtly language like Sanskrit. And considering the fact that few of his subjects were literate, he enjoined officials to read out the edits to people at public gatherings,” Nayak added.

Therefore, adopting an RTI law signifies upholding a great Ashokan tradition in Sri Lanka. And implementing it would be a huge challenge – reorienting the entire public sector to change its mindset and practices to promote a culture of information sharing and transparent government.

See also: 1 May 2016: සිවුමංසල කොලූගැටයා #266: තොරතුරු නීතියේ වැඩිම ප‍්‍රයෝජන සාමාන්‍ය පුරවැසියන්ටයි!

The Hindustan Times image - by Jayanto
The Hindustan Times image – by Jayanto

තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ පනත් කෙටුම්පත ජුනි 23-24 දෙදින තුළ පාර්ලිමේන්තුවේ විවාදයට ගැනීමට නියමිතයි.

2016 මාර්තු 24 වනදා සභාගත කරන ලද කෙටුම්පත, ඉනික්බිති ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ විමර්ශනයට ලක් වී උපවගන්ති පහක යම් සංශෝධන කරනු ලැබුවා.

මේ කෙටුම්පත ලෝකගේ හත් වන හොඳම තොරතුරු නීතිය බවට කැනඩාවේ නීතිය හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ කේන්ද්‍රය (Centre for Law and Democracy) නම් විද්වත් ආයතනය සංසන්දනාත්මකව ඇගැයීමට ලක් කොට තිබෙනවා. එය ලොකු සංශෝධනවලින් තොරව සම්මත වනු ඇතැයි අපේ පැතුමයි.

මේ පනත් කෙටුම්පත අංග සම්පූර්ණ හෝ පරමාදර්ශී එකක් නොවූවද බොහෝ දුරට ප්‍රගතිශීලී යයි සැලකිය හැකියි. එය 1994න් ඇරඹි ප්‍රයත්නයක් මල්ඵල ගැන්වීමක්. මේ පනත නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක කිරීමට සහාය වීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට ළැදි සැමගේම යුතුකමක් හා වගකීමක් වනවා.

තොරතුරු අයිතිය (Right to Information/Freedom of Information) පිළිබඳ සංකල්පය නූතන යුගයේ මතුව ආයේ යුරෝපයේ 18-19 වන සියවස්වල සිදු වූ දේශපාලනික හා දාර්ශනික පිබිදීම නිසායි. පොදු අවකාශය (Public Space) හා පොදු ජනයාට රාජ්‍ය පාලනය ගැන විමර්ශනයට අයිතිය (Public access and scrutiny) යන සංකල්ප අපට උරුම වූයේ යුරෝපීය චින්තකයන්ගෙන්.

එසේම නවීන ලෝකයේ මුල්ම තොරතුරු අයිතිය පිළිබඳ නීතිය සම්මත කර ගත්තේ එවකට ස්වීඩනයේ පාලනය යටතේ පැවති ෆින්ලන්තයේ. ඒ 1766දී. එනම් හරියටම වසර 250කට පෙර.

එහෙත් ජනසම්මතවාදී පාලකයන් සිය පාලනය ගැන ජනතාවට තොරතුරු හෙළි කිරීමේ ඉතිහාසය මීට වඩා පැරණියි. සැබැවින්ම එය පෙරදිග සම්ප්‍රදායක් බව මෑතදී මා හමු වූ ඉන්දියානු විද්වතෙක් පෙන්වා දුන්නා.

නවදිල්ලියේ පිහිටි පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලීය මානව හිමිකම් කේන්ද්‍රයේ සම්බන්ධීකාරක වෙන්කටේෂ් නායක් (Venkatesh Nayak) තොරතුරු අයිතිය පිළිබඳ විශේෂඥයෙක් මෙන්ම ක්‍රියාකාරිකයෙක්. ඔහු කියන්නේ තොරතුරු අයිතියේ පුරෝගාමියකු ලෙස ක්‍රිස්තු පූර්ව තුන් වන සියවසේ භාරතයේ රජකම් කළ අශෝක අධිරාජයා හඳුනාගත හැකි බවයි.

Right to Information - Venkatesh Nayak quote
Right to Information – Venkatesh Nayak quote

අශෝක අධිරාජයාගේ රාජ්‍ය පාලනයේ එක් පිළිවෙතක් වූයේ රටේ ප්‍රතිපත්ති හා නීතිරීති පොදු ජනතාවට ප්‍රකාශ කිරීමට ප්‍රසිද්ධ ස්ථානවල සෙල්ලිපි රැගත් (අශෝක ස්ථම්භ නමින් ප්‍රකට) කුලුනු ඉදිකිරීමයි. සියවස් විසිතුනකට පසුවත් මේ ස්ථම්භ රැසක් තවම ඉතිරිව තිබෙනවා.

මේවා අධ්‍යයනය කළ පුරාවිද්‍යාඥයන් සොයා ගත්තේ ඒවායේ භාෂාව පළාතෙන් පළාතට වෙනස්වන බවයි.

‘අධිරාජයාගේ රාජ සභාවේ භාවිත වුණේ සම්භාව්‍ය සංස්කෘත භාෂාවයි. එහෙත් රටවැසියන්ට තොරතුරු දෙන විට එයට සීමා නොවී, එක් එක් පළාතෙහි වැඩිපුරම භාවිත වන ප්‍රාදේශීය භාෂාවලින් එය ප්‍රකාශ කරන්නට තරම් අශෝක අධිරාජයා සැලකිලිමත් වී තිබෙනවා. එදිනෙදා පරිපාලනමය තොරතුරුවලට අමතරව ආගම් අතර සහජීවනය ආදී කරුණු ද මේ සෙල්ලිපිවල හමු වනවා’ යයි නායක් කියනවා.

එසේම අකුරු කියවීමේ හැකියාව එතරම් ප්‍රචලිත නොවූ එකල එම තොරතුරු හඬ නඟා රටවැසියන්ට කියැවීමටද අධිරාජයා විධිවිධාන යොදා තිබුණා. මෙයින්ද පෙනෙන්නේ සිය වැසියන් සමග ප්‍රශස්ත සන්නිවේදනයක යෙදීමට අශෝක අධිරාජයාට තිබූ සැබෑ වුවමනාවයි.

අශෝක අධිරාජයා මෙරටට බුදුදහම දායාද කිරීම මූලික නිමිත්ත කර ගත් පොසොන් පොහොය සමරනු ලැබුවේ ඉතා මෑතදී. මහජනයාට රාජ්‍ය තොරතුරු ලබාදීමේ උතුම් අශෝක සම්ප්‍රදායට අනුගතවීමට තොරතුරු නීතිය හරහා අපට අවස්ථාව උදා වනවා.

Ancient Right to Information: Ashoka Pillars
Ancient Right to Information: Ashoka Pillars

තොරතුරු අයිතිය ව්‍යවස්ථාවේ මූලික අයිතිවාසිකමක් ලෙස පිළිගෙන තොරතුරු නීතිය හරහා එය ප්‍රායෝගිකව තහවුරු කිරීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ හොඳ ඉදිරි පියවරක්.

එහෙත් එය විවෘත ආණ්ඩුකරණයට යොමු වන ප්‍රගතිශීලී මෙඟහි එක් කඩඉමක් පමණයි.

තොරතුරු පනත තොරතුරු අර්ථ දක්වන්නේ පුළුල් ලෙසින්. පනතේ 43 වන වගන්තියට අනුව, මේ සියල්ල එයට හසු වනවාථ සටහන්, ලේඛන, සංදේශ, විද්‍යුත් තැපැල්, මත, උපදේශ, මාධ්‍ය නිවේදන, චක්‍රලේඛ, ලොග් සටහන්, ගිවිසුම්, වාර්තා, ප්‍රවෘත්ති පත්‍ර, සාම්පල්, ආදර්ශක, හුවමාරු වන ලිපි, නීති කෙටුම්පත්, පොත්, පිඹුරු, සිතියම්, චිත්‍ර, රූප සටහන්, සේයාපට, ක්ෂුද්‍ර සේයා පට, ශබ්ද පටිගත කිරීම්, වීඩියෝ පට, යන්ත්‍ර මගින් කියවිය හැකි වාර්තා, විද්‍යුත් ලිපි, පරිගණක වාර්තා හා ඒවායේ පිටපත්.

ඒ අනුව මේ සියලු මූලාශ්‍ර නිසි ලෙස සංරක්ෂණය කිරීම හා කළමනාකරණය කිරීම අදාළ සියලු පොදු ආයතනවල වගකීමක් බවට පත්වනවා. පනත ක්‍රියාත්මක වන අවස්ථාවේ පවතින තොරතුරු මූලාශ්‍ර වසර 10ක් යන තුරුත්, ඉනික්බිති බිහි කැරෙන තොරතුරු මූලාශ්‍ර වසර 12ක් යන තුරුත් සංරක්ෂණය කළ යුතු වනවා.

ඇතැම් පොදු ආයතනවල මනා සේ වාර්තා තබා ගැනීම සිදු නොවන බව අප දන්නවා. තොරතුරු නීතියත් සමග ඒ තත්ත්වය වෙනස් විය යුතුයි. තොරතුරු රැක ගන්නවා මෙන්ම ලෙහෙසියෙන් සොයා ගත හැකි ලෙසට ගබඩා වීමත් වැදගත්. මෙය මහජනයාට මෙන්ම රාජ්‍ය නිලධාරීන්ටද තමන්ගේ වැඩකටයුතුවලට මහෝපකාරී වනු ඇති.

තොරතුරු පනත යටතේ මේ රටේ ඕනෑම බාල-මහලු පුරවැසියකුට පොදු ආයතනයක ඇති තොරතුරක් ඉල්ලා සිටිය හැකියි. එම තොරතුරු, පනතේ 5 වන වගන්තියේ සඳහන් ව්‍යතිරේඛවලට (එනම් තොරතුරු දිය නොහැකි සාධකවලට) අදාළ නොවේ නම් එය නිශ්චිත කාල සීමාවක් තුළ ලබාදීමට පොදු ආයතන බැඳී සිටිනවා. මෙහිදී තමන්ට ඒ තොරතුරු අවශ්‍ය ඇයිද යන්න ඉල්ලුම්කාර පුරවැසියා කීමට අවශ්‍ය නැහැ.

ව්‍යතිරේඛ වන්නේ පුද්ගලිකත්වය අනවසරයෙන් ආක්‍රමණය වන අවස්ථා, රාජ්‍ය ආරක්ෂාවට බරපතළ ලෙස හානිදායක වන අවස්ථා, ආර්ථීක වශයෙන් සංවේදී තොරතුරු, බුද්ධිමය දේපළ පනත යටතේ ආරක්ෂිත වාණිජ රහස්, විභාග රහස්, අපරාධ විමර්ශනයට අදාළ තොරතුරු ආදියයි. මෙබදු ව්‍යතිරේඛ ලොව සැම තොරතුරු නීතියකම හමුවනවා.

Jagath Liyana Arachchi
Jagath Liyana Arachchi

මේ ගැන විමර්ශනයක යෙදුණු නීතිඥ ජගත් ලියනආරච්චි මෙසේ කියනවා: “පනත තුල පවතින ප‍්‍රතිපාදන ප‍්‍රවේශමෙන් පරීක්‍ෂා කිරීමේ දී පැහැදිලි වන එක්තරා කරුණක් වන්නේ පනත ගෙන එන්නේ තොරතුරු ලබා දීමට බවයි. තොරතුරු ලබා දීමට ව්‍යතිරේඛ ලබා දී තිබෙන්නේ යම් යම් කරුණු සම්බන්ධයෙන් දැඩි ලෙස අගතිදායක අවස්ථාවන් හිදී පමණි. කෙසේ නමුත් පනත් කෙටුම්පතේ දක්වා තිබෙන්නේ ‘මහජන බැඳියාවන්හි වැදගත්කම එම තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීමෙන් වන හානියට වඩා වැඩි නම් එවැනි තොරතුරු සඳහා වන ඉල්ලීමක් ප‍්‍රතික්ෂේප නොකළ යුතු’ බවයි. ඒ අනුව තොරතුරු ලබා දීම හා ලබා නොදීම සම්බන්ධ පැහැදිලි ප‍්‍රතිපත්තියක් පවතී.”

තොරතුරු නීතිය සම්මත වී මාස 6ක කාලයක් තුළ එය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ සූදානම සියලුම අදාළ පොදු ආයතන ලබා ගත යුතුයි. මේ සඳහා සෑම ආයතනයක්ම තොරතුරු නිලධාරියකු අනුයුක්ත කළ යුතුයි. මෙය රාජ්‍ය සේවකයන්ට අලුත් අත්දැකීමක්. ඒ සඳහා යම් පුහුණුවක්ද අවශ්‍ය වනවා.

සමස්ත රාජ්‍ය ක්ෂේත්‍රයට මේ සූදානම ලබාදීම හා පනත ක්‍රියාත්මක කිරීමේ වගකීමට මුල් වීම පැවරෙන්නේ මාධ්‍ය අමාත්‍යාංශයටයි. (තොරතුරු නීතිය හුදෙක් මාධ්‍යවලට සීමා නොවන, සමස්ත පුරවැසියන්ටම එක හා සමානව ප්‍රයෝජනවත් නීතියක් වුවත්.)

රාජ්‍ය තන්ත්‍රය සූදානම් වන අතරේ, තොරතුරු අයිතිය නිසි ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගැනීමට පුරවැසියන්ටද යම් පෙළගැස්මක් අවශ්‍ය වනවා. තොරතුරු නීතිය යටතේ එදිනෙදා ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් සොයාගත හැක්කේ කෙසේද යන්න ගැන සමස්ත ලක් සමාජයම දැනුවත් විය යුතුයි.

තොරතුරු අයිතිය ගැන ජනමත සමීක්ෂණයක් 2014 සැප්තැම්බරයේ ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ශ්‍රී ලංකා විසින් සිදු කරනු ලැබුවා. මේ අයිතිය ගැන මහජන දැනුවත්බව, ආකල්ප හා අපේක්ෂා ගැන 450ක මහජන නියැදියක් හරහාත්, අමතරව 85ක රාජ්‍ය සේවකයන් සමග සාකච්ඡා හරහාත් විමර්ශනය කළා.

දිවයින පුරාම මහජනයාගෙන් 90%කටත් වඩා තොරතුරු අයිතිය පැවතිය යුතු බව  කියා සිටියා. එය නීතියෙන් තහවුරු කළ යුතු බවත්, අති බහුතරයක පිළිගැනීම වුණා. එයට හේතුව ලෙස දක්වන ලද සාධක නම්ථ වංචා හා දූෂණ අඩු කිරීමත මහජනයාට ඇතිවන පහසුවත කොයි කාටත් එක ලෙස තොරතුරු දත හැකිවීමත නීතිවිරෝධී ක්‍රියා අඩු කිරීම හා වඩාත් ප්‍රශස්ත තීරණ ගත හැකි වීමයි.

මහජන මුදලින් නඩත්තු කරන ආයතනවලින් මේ වන තුරු තොරතුරු ලබා ගන්නට ගත් උත්සාහයන් ගැන විමසන ලදුව 32%ක් ලබා ගත නොහැකි වූ බවත්, තවත් 30.8%ක් මහත් දුෂ්කරතාවෙන් තොරතුරු ලබා ගත් බවත් කියා සිටියා. ලෙහෙසියෙන් තොරතුරු ලබා ගෙන ඇත්තේ 34.3%ක් පමණයි. මෙය කිසිසේත් සතුටුදායක තත්ත්වයක් නොවෙයි.

සමීක්ෂණයට පාත්‍ර වූ රාජ්‍ය සේවක සංඛ්‍යාව කුඩා නිසා පුළුල් නිගමනවලට ඒම අපහසුයි. තොරතුරු අයිතිය ගැන පූර්ව දැනුමක් තිබුණේ ඔවුන්ගේ 47%කට පමණයි. එනම් බහුතරයක් (53%) එබන්දක් අසාවත් තිබුණේ නැහැ. එසේම 40%කට ටිකක් වැඩි ප්‍රතිශතයක් රාජ්‍ය නිලධාරීන් විශ්වාස කළේ මහජනයාට තොරතුරු දීම හරහා විවිධ ව්‍යාකූලතා මතුවිය හැකි බවයි.

‘මෙවන් ඍණ ආකල්ප හඳුනාගෙන ඒවාට ක්‍රමානුකූලව ප්‍රතිචාර දැක්වීම ඉතා වැදගත්. තොරතුරු අයිතිය නීතිගත කිරීම ප්‍රායෝගිකව සාර්ථක වනුයේ එය පිළි ගන්නා, එයට කැප වූ රාජ්‍ය සේවයක් බිහි කිරීම හරහායි.’ මේ සමීක්ෂණ ප්‍රතිඵල විග්‍රහ කරමින් ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ආයතනය කියනවා.

මිලියන 1.5ක් පමණ ලාංකිකයන් අයත් රාජ්‍ය සේවය යනු විවිධ තනතුරු, වෘත්තිකයන් හා මට්ටම්වලින් සැදුම්ලත් එකක්. ජාතික, පළාත් හා පළාත් පාලන මට්ටමින් ගත් විට විවිධාකාරයේ මහජන ආයතන 4,800කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් තිබෙනවා.

තොරතුරු නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී මේ සියල්ලේ නව පෙළගැස්මක් අවශ්‍යයි. තොරතුරු නිසි ලෙස ලේඛනගත කිරීම, ගබඩා කිරීම, කළමනාකරණය හා බෙදා හැරීම සම්බන්ධයෙන් මහජන ආයතනවල වඩාත් කාර්යක්ෂම ක්‍රමෝපායන් හඳුන්වා දීමට සිදුවනවා. මේ හරහා රාජ්‍ය සේවකයන්ට මෙන්ම මහජනයාටත් වාසි සැලසෙනවා.

තොරතුරු නීතිය ගැන බිය විය යුත්තේ අකාර්යක්ෂම හෝ දූෂිත නිලධාරීන් පමණයි. තමන්ගේ රාජකාරිය නිසි ලෙස ඉටු කරන අවංක නිලධාරීන්ට එයින් කිසිදු ප්‍රශ්නයක් නැහැ. එසේම ඇතැම් රාජ්‍ය ආයතන මේ නීතිය එන්නටත් පෙර පටන්ම තමන්ගේ සියලු තොරතුරු ස්වකැමැත්තෙන්ම මහජන පරිශීලනයට මුදා හැර තිබෙනවා. විශ්‍රාම වැටුප් දෙපාර්තමේන්තුව මීට හොඳ උදාහරණයක්.

එසේම තොරතුරු නීතිය ජාතික ආරක්ෂාවට තර්ජනයක් වන්නේද නැහැ. රහසිගත ආරක්ෂක තොරතුරු පනතේ ව්‍යාතිරේඛ මගින් ආවරණය කැරෙන නිසා.

2005 සිට ජාතික මට්ටමින් තොරතුරු නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ඉන්දියාවේ අත්දැකීම් සම්පිණ්ඩනය කරමින් වෙන්කටේෂ් නායක් කියන්නේ මෙයයි. ඉන්දියාවේ තොරතුරු නීතිය නිසා ජාතික ආරක්ෂාවට හෝ විදේශ ප්‍රතිපත්තිවලට කිසිදු හානියක් සිදු වී නැහැ. එසේම පාර්ලිමේන්තුවේ ගරුත්වයට කැළලක් වී නැහැ. අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය පළුදු වී නැහැ. වෙළඳ රහස් හෙළිදරව් කර නැහැ. පුරවැසියන්ගේ පුද්ගලිකත්වයට අනවසර පිවිසීම් සිදු වීද නැහැ.

න්‍යෂ්ටික අවිවලින් සන්නද්ධ ඉන්දියාවේ ජාතික ආරක්ෂාවට තොරතුරු නීතිය කිසිදු බලපෑමක් කර නැති නම් අප එබන්දක් ගැන බියවීම හේතු සහගත නැහැ.

තොරතුරු නීතිය සම්මත වූ පමණින්ම අපේ සමාජ, දේශපාලන හා ආර්ථීක ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් ලැබෙන්නේ නැහැ. තොරතුරු අයිතිය නිර්මාණශීලීව හා අධිෂ්ඨාන පූර්වකව භාවිත කිරීම හරහායි වඩාත් වගවීම සහිත ආණ්ඩුකරණයක් හා වඩාත් විවෘත සමාජයක් බිහි වන්නේ.

ඕනෑම රටක තොරතුරු නීතියක් සාර්ථක වන්නේ එයින් එරට පුරවැසියන් වැඩ ගන්නා පමණටයි. ආවේග, අනුමාන, ඇදහිලි හා කුමන්ත‍්‍රණවාදී ප‍්‍රබන්ධ මත පදනම් වී නිගමනවලට එළඹීමට හුරුව සිටින අපේ සමාජය තොරතුරු, දත්ත, සාක්ෂි හා හරවත් විග‍්‍රහයන් හරහා ඉදිරියට ගෙන යාමේ දැවැන්ත අභියෝගය අප හමුවේ තිබෙනවා.

See also:

7 March 2015: Echelon March 2015 column: Beyond RTI – Towards Open Government