In this week’s Ravaya column (in Sinhala), I explore another facet of the scholar and free thinker Dr E W Adikaram (1905-1985). On 10 Nov 2013, I discussed his contributions as a pioneer in public communication of science in Sinhala. Today, I discuss his uncompromising stand on non-violence (ahimsa) and his debunking of racial segregation of humanity for which there is no biological basis.
I covered this topic in English on 16 Oct 2013: Dr E W Adikaram: Debunking the Delusion of Nationalism
ආචාර්ය ඊ. ඩබ්ලියු. අදිකාරම් සූරීන් විද්‍යා සන්නිවේදනයට කළ පුරෝගාමී දායකත්වය ගැන අප පසුගිය කොලමකින් (2013 නොවැම්බර් 10) කෙටි විග‍්‍රහයක් කළා. නව විද්‍යා දැනුම සරලව හා විචිත‍්‍රව සිංහල පාඨකයන්ට හා ශ‍්‍රාවකයන්ට ගෙන ඒමට ඔහු දශක ගණනක් ගෙන ගිය ඒකපුද්ගල ප‍්‍රයත්නයන් ප‍්‍රශංසනීයයි.
සිවුමංසල කොලූගැටයා #142: සිංහලෙන් විදු දැනුම රටට බෙදු ආචාර්ය අදිකාරම්
ඒ බොහොමයක් ඔහු කළේ ප‍්‍රකාශන සමාගම් හා වාණිජමය පදනමකින් තොරව මහජන සේවයක් ලෙසින්. එහෙත් ඊටත් වඩා තීරණාත්මක සමාජයීය මෙහෙවරක් ඔහු ඉටු කළ බව මගේ අදහසයි. එනම් අන්ධ විශ්වාස හා ඇදහිලිවල ගැලී සිටින ලක් සමාජය, මෝහයේ නිද්‍රාවෙන් අවදි කරන්නට ඔහු ගත් උත්සාහයයි.
ජාතිවාදය හා ජාතිකත්වය වැනි සංකල්ප ද ඔහු ප‍්‍රබලව විවේචනය කළා. සිංහල බෞද්ධ සමාජයේ ජනප‍්‍රිය වීම වෙනුවට දිගු කාලීනව ලක් මනස අවධි කිරීමේ අරමුණ උදෙසා ඔහු අභීතව හා අදීනව ක‍්‍රියා කළා.
ආචාර්ය අදිකාරම් කරුණු විමසා බලා, තුලනාත්මකව විග‍්‍රහ කොට අදහස් දක්වන්නට සමතෙක්. තර්ක කිරීමටත් හපන්. තමන්ගේ මතය නොබියව ප‍්‍රකාශ කිරීමට කිසි විටෙක පසුබට වූයේ නැහැ. සමහර වෙලාවට සම්මත සමාජ දැක්මට වෙනස් වූ හෝ ප‍්‍රතිවිරුද්ධ වූ හෝ ස්ථාවරයන්ට එළඹුණා. අන් අයගේ විකල්ප අදහස්වලට ගරු කරන අතර ම තනි ගසක් තනි කරලක් මෙන් තමන්ගේ මතය ඉදිරිපත් කළා.
මෙය වඩාත් කැපී පෙනුණු අවස්ථා දෙකක් මට සිහි වෙනවා. එකක් නම් අවිහිංසාව පිළිබඳ ඔහු ගත් තිරසාර ස්ථාවරය. ලොකු කුඩා කිසිදු සත්වයකුට දැනුවත්ව හිංසාවක් නොකිරීමේ දැඩි අධිෂ්ඨානයක් ඔහුට තිබුණා. ඒ සඳහා ඔහු ප‍්‍රායෝගිකත්වයෙන් ඔබ්බට පවා ගිය අවස්ථා ගැන අදිකාරම් චරිතාපදානයේ සත්‍ය සිදුවීම් හමු වනවා.
මසට සතුන් ඇති කිරීම හා මාංශ භක්ෂණයට එරෙහිව ඔහු ජීවිත කාලය පුරා ම කථා කළා. ශ‍්‍රී ලංකා නිර්මාංශ සංගමය (Sri Lanka Vegetarian Society) හරහා මේ සංකල්පය සමාජයේ ප‍්‍රචලිත කරන්නට බොහෝ සේ කැප වී ක‍්‍රියා කළා. එදිනෙදා කථාබහේ දී පවා ඒ ගැන කෙටියෙන් හෝ සඳහනක් කළා.
මා ඔහු හමු වූ මුල් අවස්ථාවේ අපේ කථාබහට මේ මාතෘකාව ද එක් වුණා. ‘සතුන්ගේ මළකුණු කෑම පිඟානට ළං කර ගන්නට ඔබට පිළිකුල් නැද්ද?’ ඒ ඔහු නිතර ඇසූ ප‍්‍රශ්නයක්.
පරිනාමයේ මුල් කාලයේ මාංශ භක්ෂණයට අපේ වර්ගයා තුළ ඇති වූ නැඹුරුව ටිකෙන් ටික දුරු කළ යුතු බවත්, මානව ප‍්‍රචණ්ඩත්වය පිටු දැකීමේ හොඳම දිගු කාලීන උපක‍්‍රමය එය බවත් ඔහු අවංකව විශ්වාස කළා.
ඔහුගෙ විග‍්‍රහය: ‘තමන්ගේ ආහාරය සඳහා හෝ වෙනත් අවශ්‍යතා සඳහා හෝ මිනිසුන් සතුන් මරන්නේ එම සත්වයන් කෙරේ, ආදරයත්, දායවත් නැතිකම නිසා. මේ සත්ව ඝාතන මුල් කර ගෙන මිනිසාගේ හිත ගොරෝසු වෙනවා ආදරය, දයාව, කරුණාව තුරන් වෙලා, කෲරකම වර්ධනය වෙනවා. මිනිසාගේ පැවැත්මට ගස් කොළන් අවශ්‍ය වන නිසාත්, මිනිසා පාථිවියේ පහළ වූයේ අනෙක් සතුන්ට වඩා පසු කාලයකදී නිසාත් මිනිසාට පෘථිවියේ තනි අයිතියක් හෝ විශෙෂ අයිතියක් ගැන කථා කරන්නට බැහැ. ’
අදිකාරම් සූරීන් මිය යන්නට තෙවසරකට පමණ පෙර පුවත්පත් ලිපියක් ලිවීමට ඔහු හමු වන්නට ගිය සැටි විද්‍යා ලේඛක එස්. එම්. බන්දුසීලයන් සිහිපත් කරනවා. එතැනදීත් මේ මාතෘකාව මතු වෙලා.
‘ලංකාවෙ සිටින ලොකු ම ත‍්‍රස්තවාදියා කවුදැයි ඔබ දන්නවා ද?’ ආචාර්ය අදිකාරම් අසනවා.
1983 වන විට උතුරේ යුද්ධය ඇරැඹී තිබුණු හෙයින් බන්දුසීලයන් ප‍්‍රභාකරන්ගේ නම සඳහන් කරනවා. එතකොට ආචාර්ය අදිකාරම්ගේ උත්තරය වූයේ ප‍්‍රභාකරන්ටත් වඩා අතිවිශාල ජීවිත හානියකට දිනපතා නායකත්වය දෙන කෙනකු රටේ සිටින බවයි. එවකට ධීවර ඇමතිවරයාගේ නම කියමින් මේ ‘මහා පරිමාණ සත්ව ඝාතනයට’ එරෙහිව ඔහු කථා කරනවා.
ආචාර්ය අදිකාරම්ගේ හැටි එහෙමයි. තැනේ හැටියට සැර බාල කිරීමක් හෝ ඇඟ බේරා ගෙන කථා කිරීමක් ඔහුට තිබුනේ නැහැ!
අදිකාරම් සූරීන් ඊටත් වඩා ප‍්‍රබල ලෙස විවේචනය කළ සමාජ සංකල්පයක් වූයේ ජාති, කුල, ගෝත‍්‍ර වශයෙන් මානව පවුල කොටස් කිරීමයි. මේ ගෝත‍්‍රවාදයට කිසිදු ජෛව විද්‍යාත්මක පදනමක් නැති බවත්, එය හිතෙන් මවා ගත් හා සංස්කෘතියෙන් වඩාත් තියුණු කළ බෙදීම් සමුදායක් බවත් ඔහු සාධක හා තර්ක සහිතව පෙන්වා දුන්නා.
ආචාර්ය අදිකාරම් තව දුරටත් මෙසේ අසනවා: ‘‘කුරුල්ලෝ ජාති වශයෙන් එකිනෙකට වෙනස් වෙති. උකුස්සා හා පරෙවියා අතරත්, වටුවා හා මොනරා අතරත් ස්වාභාවික වෙනසක් තිබේ. සිංහලයා හා දෙමළා අතරත්, ඉංගී‍්‍රසිකාරයා හා ජර්මන්කාරයා අතරත් එවැනි වෙනසක් තිබේ ද?’’
සැබැවින් නොපවතින ‘ලේබල්’ අලවා ගෙන ඒ අනුව පිල් බෙදී කුලල් කා ගැනීම උන්මාදයක් හෙවත් මානසික රෝගයක් බවත් ඔහු ප‍්‍රසිද්ධියේ කියා සිටියා. 1958 මැදදී ‘සිළුමිණ’ පුවත්පතට ඔහු ලියූ ලිපියක හෙඩිම වූයේ ‘ජාතිවාදියා මානසික රෝගියෙක් නොවේ ද?’ යන්නයි. මේ තර්කානුකූල විවේචනය එතැන් සිට විවිධ අවස්ථාවල පත‍්‍රිකාවක් හා දේශනයක් හැටියට යළි යළිත් ඔහු ප‍්‍රතිරාවය කළා.
‘‘දියසේන නොවන තැනැත්තා දියසේන යයි සිතා ගෙන දියසේන වශයෙන් හැසිරෙන විට ඔහු මානසික රෝගියකු වෙයි නම්, ඇත්ත වශයෙන් ම නැති සිංහල ජාතියක්, නැති දෙමළ ජාතියක්, නැති ඉංගී‍්‍රසි ජාතියක් ඇතැයි සිතා ගෙන මම සිංහලයෙක්මි, මම දෙමළෙක්මි, මම ඉංගී‍්‍රසිකාරයෙක්මි යයි හැසිරෙන තැනැත්තා මානසික රෝගියකු නොවන්නේ කෙසේ ද?’’
එයට එකඟ වූ පිරිස් මෙන් ම ඒ නිසා කැළඹීමට පත් වූ අය ද බොහෝ සිටි බව ඔහු ලියා තිබෙනවා. 1983 ජාතිවාදි කළු ජූලි කලහයෙන් පසු එම ලිපිය ඉංග‍්‍රීසියට පෙරලා වඩාත් පුළුල් පාඨක පිරිසක් අතර බෙදා හරිනු ලැබුවා. එහි අන්තර්ගතය හා තර්ක එදාටත් වඩා අදට අදාළයි.
Isn’t the Nationalist a Mental Patient? http://tiny.cc/EWA
1984 වසරේ ‘මානව’ විද්‍යා ප‍්‍රකාශනයේ 3 වන කලාපයට ආචාර්ය අදිකාරම් සමඟ කරන ලද සාකච්ඡාවක් ඇසුරෙන් සකස් කළ ලිපියක් හරහා ද මේ අදහස් නව පාඨක පිරිසකට හඳුන්වා දෙනු ලැබුවා. එවකට වෛද්‍ය ශිෂ්‍ය (දැන් වෛද්‍ය විශේෂඥ) අරුණ දෙවන්මිනි රබෙල් ලියූ එහි මාතෘකාව ‘ඔබයි, ජාතියයි, ජාතිවාදයයි’.
ජාතිවාදයේ සුලමුල ආචාර්ය ඊ. ඩබ්ලිව්. අදිකාරම්ගේ විග‍්‍රහයට ලක් වූයේ මේ අයුරින්: ‘‘ජාතිවාදය හෝ වෙනත් මොන යම් ආකාරයක බෙදීමක් හෝ ඇති වෙලා තිබෙන්නේ මිනිසා තුල පවතින ආත්මාර්ථකාමී භාවය නිසා. මේ හේතුවෙන් අනෙකා පරයා නැගිටින්නට යාමේදී මිනිසා තුල කෲරකමක් ඇති වෙනවා. මේ කෲරකම හා ආත්මාර්ථකාමීකම නිසා ම තමයි අද මිනිසා ජාති, කුල, රටවල් ආදි වශයෙන් වර්ගවලට බෙදිලා කටයුතු කරන්නේ.’’
‘‘ලොකු රටවල මෙම මානසික රෝගයෙන් පෙළෙන්නෝ මිනිසුන් ලක්ෂ ගණනක් මැරීම සඳහා පරමාණු ආයුධ තැනීම ආදී ලොකු උමතු කි‍්‍රයාවල යෙදෙනවා. ලංකාව වැනි කුඩා රටවල මෙම මානසික රෝගයෙන් පෙළෙන්නෝ මිනි මැරීම, කැති පොලූවලින් ඇන කොටා ගැනීම, තමන්ගේ නොවන භාෂාවකින් ලියන ලද නාම පුවරුවල තාර ගෑම ආදී කුඩා උමතු කි‍්‍රයාවල යෙදෙනවා.’’
මානව නියෝජිතයා හැටියට ගිය වෛද්‍ය ශිෂ්‍යයාගේ ජාතිය ගැන සමීපව ප‍්‍රශ්න කරන අදිකාරම් සූරීන් එය හුදු සිතින් මවා ගත් මනෝරූපයක් පමණක් බව කෙටි වේලාවකින් පෙන්වා දෙනවා. මේ ප‍්‍රශ්න හමුවේ නිරුත්තර වූයේ මානව නියෝජිතයා පමණක් නොවේ යයි ආචාර්ය අදිකාරම් සිනාසෙමින් පවසනවා.
ආගමික වතාවත් හා පුද පූජා ගැන කිසිදු විශ්වාසයක් නොතැබූ ඔහු සැබෑ බෞද්ධයන්ට එය චින්තනයෙන් හා චර්යාවෙන් කි‍්‍රයාත්මක කරන සැටි පෙන්වා දුන්නා. පෙනුමට හා අන්ධානුකරණයට ආගම් ඇදහීම ඔහු කිසි විටෙක පිළිගත්තේ නැහැ. ‘ජීවිතයට එක් වතාවක් පන්සිල් ගත්තාම හොඳට ම ඇති’ යැයි ඔහු කළ විග‍්‍රහය සමහර බෞද්ධයන්ට ඇල්ලූවේ නැහැ.
එසේ ම යමක් පැරණි හා දේශීය වූ පමණට ම එය අවිචාරවත්ව හා මුඵමනින් පිළිගත යුතු නැතැයි ආචාර්ය අදිකාරම් ප‍්‍රසිද්ධියේ කියා සිටි දෙයක්. ආකාශ වස්තූන් විසින් අපේ ඉරණම තීරණය කරනවා යයි කියන ජ්‍යෙතිෂයත්, හස්තරේඛා කියැවීමෙන් කෙනකුගේ ගති සොබා සහ අනාගතය දැකිය හැකි යයි කියන ගුප්ත ශාස්ත‍්‍රයත් ඔහු ප‍්‍රසිද්ධියේ ප‍්‍රශ්න කළා.
හස්තරේඛා කියැවීම වරක් ඔහු උපහාසයට ලක් කළේ මෙසේයි. ‘‘ඉඳහිට කෙනකුගේ රැකියාව හෝ කර්මාන්තය කුමක්දැයි අත් පිරික්සීමෙන් හොඳට අනුමාන කළ හැකියි. උදාහරණ හැටියට පොල් කැඞීමට ගස් නගින කෙනකුගේ දෑතේ කරගැටවලින්!’’
අපේ ඉතිහාසය, බුදුදහම හා සංස්කෘතිය ගැන පර්යේෂණාත්මක දැනුමක් හා පෙරදිග උරුමයන් පිළිබඳ ලොකු අවබෝධයක් තිබූ මේ වියතා මෙසේ විවෘත මනසකින් ප‍්‍රශ්න විග‍්‍රහ කිරීම විශේෂ වැදගත්කමක් ගන්නවා. ඔහුට බටහිරට ගැති වූ මානසිකත්වයක් තිබුණා යයි කිසිවකුටත් කිව නොහැකියි. අපේ උරුමයන් අතරින් වර්තමානයට අදාල දේ උකහා ගෙන ඉතිරිය ප‍්‍රවේශමින් පසෙක තැබිය යුතු බවට අදිකාරම් සූරීන්ගේ ලිපි ලේඛන අතර උපදෙස් හා විග‍්‍රහයන් හමු වනවා.
ආචාර්ය අදිකාරම්ගේ ඇතැම් දැඩි ස්ථාවරයන් ප‍්‍රායෝගික නොවූ බව මගේ අදහසයි. මුඵමනින් ම නිර්මාංශ ආහාරයට යොමු වීම පුද්ගල මට්ටමෙන් ගත යුතු තීරණයක් මිස රාජ්‍ය හෝ සාමයික හෝ මට්ටමෙන් පුරවැසියන් මත බලෙන් පැටවිය යුත්තක් නොවෙයි. එසේ ම සත්ත්ව පාලනය හා ධීවර කර්මාන්තය අද වන විට සැළකිය යුතු පිරිසකට ජීවිකාව හා ආදායම් මාර්ග සපයනවා. (1990 දශකය මුලදී බෞද්ධ භික්ෂූන් පිරිසකගේ බල කිරීම පිට අභ්‍යන්තර ධීවර කර්මාන්තයට රාජ්‍ය අනුබලය නතර කිරීම නිසා එම ක්‍ෂෙත‍්‍රයත්, ප්‍රෝටීන් ආහාර ප‍්‍රභවයකුත් කලකට අඩාල වූ සැටි අපට මතකයි.)
එහෙත් අදිකාරම් දුම්පානයට හා මත්පැනට එරෙහිව ගත් සාරධර්මීය ස්ථාවරය නම් ඊට වඩා වැඩි ජන පිරිසක් අතරට සමීප වූවා යයි කිව හැකියි.
අදිකාරම් චරිතාපදානයක් පළ වී ඇත්දැයි පාඨකයන් කිහිප දෙනකු මගෙන් විමසුවා. ජයන්ත විජේවික‍්‍රම නම් මහතකු ඔහු ගැන ලියූ පොතක් මා කියවා තිබෙනවා. දෙනගම සිරිවර්ධන මාධ්‍යවේදියා වසර කිහිපයකට පෙර අදිකාරම් කථාව කොටස් වශයෙන් විදුසරට රචනා කළා. එයට අමතරව එතුමන්ගේ සිතිවිලි පති‍්‍රකා කාණ්ඩ කිහිපයක් ලෙස පොත් හැටියට මුද්‍රණය කොට අලෙවි කැරෙනු මෙවර කොළඹ පොත් ප‍්‍රදර්ශනයේදි මා දුටුවා.
Open Minds! (formerly: Moving Images blog) 