ආතර් සී. ක්ලාක් ශී‍්‍ර ලංකා තේ විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ බවට පත් කළ හැටි!

How did Arthur C Clarke write acclaimed science fiction? Did he just dream up all his stories, or was there a meticulous research and development process? (The latter was closer to the truth.)

Having worked as his principal research assistant for 21 years (1987 – 2008), I’m often asked such questions. This has been explored in English by various writers, including Clarke biographer Neil McAleer (whose revised and expanded biography, Visionary, came out in 2012).

But there is limited awareness of the man and his creative accomplishments in Sri Lanka, his adopted home for over half a century. I wrote a book (in Sinhala) last year introducing Arthur C Clarke’s scientific ideas and visions for the future. This year, I have started chronicling how he wrote science fiction.

The first such article appeared in Sunday Lakbima, a popular Sinhala broadsheet newspaper, on 21 April 2013. Here is that text, which is not easy to locate online as they (and many other Lankan newspapers) use mini-blackholes to publish their web editions…

Photograph by Shahidul Alam, 2007

ආතර් සී. ක්ලාක් ශී‍්‍ර ලංකා තේ විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ බවට පත් කළ හැටි!

– නාලක ගුණවර්ධන

‘ආතර් සී. ක්ලාක් පොත් ලිව්වේ කොහොමද?’ ක්ලාක්ගේ සහායකයා ලෙස වසර 21ක් (1987-2008) මා කි‍්‍රයා කළ බව දන්නා අය විටින් විට මගෙන් විමසනවා.

ඔහුගේ නිර්මාණ ලෝකය පුරා ඉංගී‍්‍රසි පාඨකයන් තවමත් රස විදින නමුත් ඒවා බිහි වූ ආකාරය ගැන එතරම් තොරතුරු ප‍්‍රකට නැහැ.

ක්ලාක්ගේ ලේඛන කලාව විවිධාකාරයෙන් විග‍්‍රහ කළ හැකියි. ඔහු නිර්මාණ සිදු කළ ආකාරය සමීපව කලක් තිස්සේ බලා සිටි මා එය දැක්කේ විසිත්ත පලසක් නිම කරන කලාළකරුවකු නැතිනම් වියන්නකු හැටියටයි.

පලසක්, ටැපැස්ටි‍්‍රයක් නැතහොත් ගෙත්තම් තිරයක් වියන්නට යොදා ගන්නේ බහුලව හමු වන අමුද්‍රව්‍යයි. ඒවා සුවිශේෂී හා විචිත‍්‍ර ලෙසින් ඒකරාශි කිරීම තනිකර ම වියන්නාගේ කුසලතාව මත ර`දා පවතිනවා. එදිනෙදා වහරේ ඇති වදන් යොදා ගෙන ලේඛන නිර්මාණ කිරීමත් එයට සමාන්තර කාරියක්.

විද්‍යාව, තාක්‍ෂණය, ඉතිහාසය, කලා ශිල්ප හා දේශපාලනය ගැන තොරතුරු පවා අඩු වැඩි පමණට ක්ලාක් තමන්ගේ විවිධ නිර්මාණවලට යොදා ගත්තා. ඔහු ගැන හරිහැටි නොදන්නා උදවිය ඔහු හුදෙක් අනාගතවේදී සාත්තරකරුවකු හැටියට දකිනවා. එහෙත් මානව පරිනාමය, ප‍්‍රචණ්ඩත්වය, අර්ථ ශාස්ත‍්‍ර හා දේශපාලන ක‍්‍රමවේද මෙන් ම නිරායුධකරණය, මානව නිර්ආගමීකරණය ආදී ගැඹුරු සංකල්ප ඔහුගේ ප‍්‍රබන්ධ තුළ සියුම් ලෙසින් තැනින් තැන මතු වනවා. හැම පරම්පරාවක් ම ක්ලාක්ගේ නිර්මාණ සමුදාය කියවා තම කාලයට අදාල කර ගත යුතු බව මගේ හැගීමයි.

ක්ලාක්, වෘත්තීය ලේඛකයකු හැටියට දැඩි සංයමයක් තිබූ, ඉතා මැනවින් සංවිධානගතව වැඩ කරන්නට කැමති කෙනෙක්. ඕනෑම කාරියක් පිළිවෙලට කිරීම හා හැම ලිපි ලේඛනයක් ම නිසි සේ ගබඩා කොට තැබීම ඔහුගේ සිරිත වුණා. මේ අනුව ජීවිතයේ අවසන් කාලය වන විට වසර 60ක් පමණ තිස්සේ ක‍්‍රමානුකූලව එකතු කළ අත් පිටපත්, ලියුම් හා වෙනත් වැදගත් ලිපි ලේඛන දහස් ගණනක් ලොකු කාමරයක් පිරවීමට තරම් තිබුණා.

දශක හයකට ටිකක් වැඩි ලේඛන ජීවිතය තුළ ඔහු තමාගේ ම පොත් 80ක් පමණ ද හවුලේ ලියූ තවත් පොත් 20ක් ද පළ කළ අතර ඔහු අතින් නිර්මාණය වූ කෙටි කථා, විද්‍යා ලිපි, ග‍්‍රන්ථ විචාර ආදිය දහසකට වැඩියි. මේ හැම එකක් ම මහත් ආයාසයෙන් හා සීරුවෙන් නිම කරන ලද ඒවායි. කිසිවක් දුවන ගමන් කලබලයට කිරීම ඔහු අපි‍්‍රය කළා.

ඔහුගේ සමකාලීනයකු හා මිතුරකු වූ අමෙරිකානු ලේඛක අයිසැක් ඇසිමෝෆ් ක්ලාක් මෙන් නොව අධි වේගයෙන් පොත් ලියූ කෙනෙක්. ගුණාත්මක බවෙහි අඩුවක් නොකර විශාල විෂය පරාසයකට අයත් පොත් 500කට වැඩි ගණනක් ඇසිමෝෆ් ලියුවා. ඇසිමෝෆ් මෙසේ කරන්නේ කෙසේ ද යන්න ගැන ක්ලාක් මවිත වුණා. ‘මගේ මිත‍්‍රයා දෑතින් මෙන් ම දෙපයින් ද ටයිප් කිරීමේ අසාමාන්‍ය හැකියාව ප‍්‍රගුණ කර තිබෙනවා විය යුතුයි’ වරක් ක්ලාක් විහිඵ කළා.

මෙයින් අදහස් කැරෙන්නේ ක්ලාක් ඉතා සෙමින් ලියූ ලේඛකයකු කියා නොවෙයි. කෙටි විද්වත් ලිපි ලිවීමට ලෝකයේ ප‍්‍රමුඛ පෙළේ (Time, Newsweek, New York Times වැනි) මාධ්‍යවලින් ලැබෙන හදිසි ඉල්ලීම්වලට ඔහු ඉක්මනින් ප‍්‍රතිචාර දැක් වූවා. අඵත් විද්‍යාත්මක සොයා ගැනීම් හා ජාත්‍යන්තර තාක්‍ෂණ සිදුවීම් ගැන කිසි සූදානමකින් තොරව වූවත් හරබර මත පළ කිරීමේ හැකියාව ඔහුට තිබුණා.

නමුත් පොතක් ලිවීම ඔහු සැමවිට ම සැළකුවේ භාරදුර වගකීමක් ලෙසයි. ඒ අතුරින් ද විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ නවකථා ලිවීම කල් යල් බලා, බොහෝ සේ තොරතුරු ගවේෂණය කොට ඉනික්බිති කළ දෙයක්. ක්ලාක් ලියූ හැම විද්‍යා හා විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ පොතක් පිටුපස ම එය නිර්මාණය කරන්නට ගත් විශාල ප‍්‍රයන්තයක් තිබුණා.

ඔහුගේ කොළඹ පිහිටි පෞද්ගලික කාර්යාලයේ (රජයට අයත් ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය නොවේ!) මා සේවය කිරීම ඇරඹූවේ 1987 පෙබරවාරියේ. 1987-2008 වකවානුවේ ඔහු ලියූ විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ නවකථා හයටත්, විද්‍යා හා තාක්‍ෂණ විචාරශීලී පොත් කිහිපයකටත් අවශ්‍ය තොරතුරු ගවේෂණය, නිරවද්‍යතාව තහවුරු කිරීම, ලොව පුරා පැතිර සිටින විද්වතුන්ගෙන් මත විමසීම හා අත්පිටපත් සෝදිසි කිරීම ආදී වගකීම් ගණනාවක් මට පැවරුණා.

මේ නිසා විසිවන සියවසේ ප‍්‍රධානතම විද්‍යා හා විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ ලේඛකයකු අඵත් නිර්මාණයක් කරන ආකාරය ගැන සමීපව නිරීක්‍ෂණ කරන්නටත්, ඒ නිර්මාණ ප‍්‍රවාහයට අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය සම්පාදනයටත් මට අවස්ථාව ලැබුණා. මෙය අසාමාන්‍ය ගණයේ ආධුනිකත්වයක් ලෙස සැළකිය හැකියි.

ප‍්‍රබන්ධකරණය යනු මනස් ලෝක මැවීමක්. හැම ප‍්‍රබන්ධ ලේඛකයා ම තමන්ගේ වචන හරඹයෙන් පරිකල්පනාත්මක චරිත, සිදුවීම් හා දේශයන් බිහි කරනවා. විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධවලටත් එය පොදුයි. ක්ලාක්ගේ විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ විද්‍යාවේ මූලධර්මවලට අනුකූල වූත්, සැබෑ ලෝකයේ සිදු විය හැකි වූත් කථාන්තරයි. ඔහු විද්‍යාත්මක ෆැන්ටසි (මායාරූපී කථා) ලිව්වේ නැහැ.

වතාවක් ඔහු විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ (science fiction) හා විද්‍යා ෆැන්ටසි (science fantasy) දෙක නිර්වචනය කළා. විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ යනු සැබෑ ලෝකයේ සිදු විය හැකි, එහෙත් සිදු නොවනවා නම් වඩාත් හොඳ වර්ගයේ කථායි. (මේ නිසා විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ රචකයන් සමාජයට අනතුරු අඟවන්නන් ලෙසත් ඔහු සැළකුවා.) විද්‍යා ෆැන්ටසි නම් සිදු වනවාට අප බොහෝ කැමති වූවත් ඇත්තට ම සිදු වන්නට බැරි අභව්‍ය ගණයේ කථායි. මේ දෙක අතර සීමාව එතරම් දැඩි නොවන බවත් ක්ලාක් පිළි ගත්තා.

ක්ලාක් ප‍්‍රබන්ධකරණයේ නියැලෙන විට දැඩි සමාධියකට පත් වනවා. ඔහු දිනකට පැය ගණනක් තමන් ම කථාව ටයිප් කරනවා. මුල් යුගයේ ටයිප්රයිටර් (යතුරුලියන) ද 1980 පටන් පුද්ගල පරිගණක ද එයට යොදා ගත්තා. ඔහු ටයිප් කිරීම නතර කළේ වයස 85 ද ඉක්මවා ගතින් දුබල වීමෙන් පසුවයි. එතැන් සිට අන්තිම වසර පහ ඔහු ටේප් එකකට කථාව පටි ගත කර, කාර්ය මණ්ඩලය වූ අප හරහා ටයිප් කරවා ගත්තා.

ඉංග‍්‍රීසි භාෂාව ඉතා ව්‍යක්ත, මටසිලූටු හා සුහද ලෙසින් ලිවීමේ හැකියාවක් ඔහුට තිබුණා. ඔහුගේ බස සරලයි. වාක්‍ය කෙටියි. බරපතල වචන වෙනුවට එදිනෙදා වහරේ වචන, උපමා හා රූපක යොදා ගන්නවා. ඔහුට ආවේණික හාස්‍ය රසයක් හා දඟකාර ගතියක් ඔහුගේ කථාවල නිතර හමු වනවා. සමාජයේ ප‍්‍රභූන්ට, අන්තවාදීන්ට, උඩගු අයට මෙන් ම බක පණ්ඩිතයන්ට ද හීන්සීරුවේ ‘ටිකිරි ටොකු’ දීමේ සිරිතක් ඔහුට තිබුණා. මේ වචන හරඹ (puns) එලෙසින් වෙනත් බසකට පෙරැලීම ඉතා අමාරු කාරියක්.

ක්ලාක් ප‍්‍රබන්ධයක් හා වෙනත් ඕනෑ ම ලේඛනයක් කෙටුම්පත් වාර ගණනාවක් ගත වනතුරු සංශෝධනය කරනවා. තමා ලියන හැම වැකියක් ම නැවත නැවතත් සමාලෝචනය කොට වඩාත් දියුණු කරන්නට ක්ලාක් වෙර දරනවා.

ඔහු නිතර කීවේ මුල් කෙටුම්පතක් හමාර කොට පසෙක තබා ටික දිනක් වෙන දෙයක් කළ යුතු බවයි. එවිට අප නොදැනුවත්ව ම වාගේ අපේ යටි මොළයේ මේ සංකල්ප තව දුරටත් වැඩ කරන බවත්, නැවත කෙටුම්පත දෙස බලන විට පෙර නොදුටු දියුණු කිරීම් ගණනාවක් පෙනෙන බවත් ඔහු අත්දැකීමෙන් විශ්වාස කළා.

ක්ලාක් අඵත් ප‍්‍රබන්ධ නවකථාවක් ලියන්නට අරඹන්නේ මුඵ කථාවේ සැකිල්ලක් නැතහොත් ප‍්‍රධාන සිදුවීම් වැලක් නිසි පිළිවෙලට සකසා ගැනීමෙන්. එය සාමාන්‍යයෙන් පිටු 10-12ක් පමණ වනවා. ප‍්‍රධාන චරිතවල නම් හා ගති සොබා ද එහි සඳහන් කරනවා. කථාවේ සංත‍්‍රාසමය, සංවේගදායක අවස්ථා හා වෙනත් උච්චස්ථානයන් ද ඔහු සනිටුහන් කරනවා.

සමහර වෙලාවට මෙසේ ගලපා ගත් සැකිල්ල ඔහු මුලින් කෙටි කථාවක් ලෙස රචනා කරනවා. කෙටිකථාවක් ලිවීම නවකථාවක් ලිවීමට වඩා අභියෝගාත්මක නිර්මාණකරණයක් බව ඔහු විශ්වාස කළා. මේ සාහිත්‍යාංග දෙක එකිනෙකට ආවේණික වූ ලක්‍ෂණ සහිතයි. සමහර විට මුලින් කෙටිකථාවක් ලෙස ලෝකයට මුදා හැරිය නිර්මාණ කලකට පසුව ඔහු නවකථා ලෙස ප‍්‍රතිරචනා කළා.

එක් උදාහරණයක් මට හොඳ ට මතකයි. 1992 මැයි මාසයේ ටයිම් සඟරාවේ කතුවරුන් ක්ලාක්ට ඇරැයුමක් කළේ ඉදිරි සහශ‍්‍රකයේ පෘථිවියේ ජන ජීවිතයට අදාළ වන ආකාරයේ ප‍්‍රබන්ධයක් වචන 4,000කින් ලියන ලෙසට.

කාලීන පුවත් වාර්තාකරණයට හා විග‍්‍රහයට කැප වූ ටයිම් සඟරාව වසර 2000න් එහා ලෝකය ගැන විශේෂ කලාපයක් සැළසුම් කළා. අනාගත ලෝකය ගැන විවිධ කෝණවලින් විග‍්‍රහ කරන අතර ලොව මහා විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ ලේඛකයකුගේ පරිකල්පනය ද එයට එකතු කිරීමට ඔවුන්ට ඕනෑ වුණා.

ඒ අභියෝගය භාර ගත් ක්ලාක්, 22වන සියවසේ අපේ ලෝකයේ ගැටීමට ඇදී එන ග‍්‍රහකයක් තේමා කර ගත් The Hammer of God නම් කෙටිකථාවක් රචනා කළා. එහි වචනාර්ථය දෙවියන්ගේ මිටි පහර යන්නයි. අයාලේ යන ග‍්‍රහ කැබලි පෘථිවියට ඇති කරන අවදානම ගැන මීට පෙර 1973දී ප‍්‍රකාශිත Rendezvous with Rama (රාමා හමුව) නවකථාවේ ද ඔහු ප‍්‍රබලව පෙන්වා දී තිබුණා. එම කථාවේ යෝජිත පරිදි අහස මුරකිරීමක් (SpaceGuard) 1990 වන විට අමෙරිකාවේ නාසා ආයතනය අරඹා තිබුණා.

කථාව ලියන්නට විද්‍යාත්මක පසුබිම සොයා තාරකා විද්‍යාඥයන් හා අභ්‍යවකාශ විද්‍යාඥයන් ගණනාවක් සමඟ ක්ලාක් ලිපි හුවමාරු කළා. (ඊමේල් නොතිබූ ඒ කාලයේ සන්නිවේදන සිදු වුණේ ෆැක්ස් හෝ ගුවන් තැපැල් හෝ මගින්.) මීට අමතරව කොළඹ ප‍්‍රධාන පුස්තකාලවල මා යම් තොරතුරු ගවේෂණය කිරීම ද කළා.

1992 ඔක්තෝබරයේ ‘Beyond the Year 2000’ නම් තේමාවෙන් නිකුත් වූ ටයිම් විශේෂ කලාපයේ මේ කථාව පළ වුණා. 1923දී ඇරැඹි ටයිම් සඟරාවේ ඉතිහාසයේ ඔවුන් දැනුවත් ව ප‍්‍රබන්ධයක් පළ කරන දෙවැනි අවස්ථාව මෙය බව කතුවරුන් කියා සිටියා. (1969දී රුසියානු ලේඛක ඇලෙක්සන්ඩර් සොල්සෙනිට්සින්ගේ කථාවක් පළ කර තිබුණා.)

ටයිම් සඟරාවේ කෙටිකථාවට හොඳ ප‍්‍රතිචාරයක් ලැබුණු නිසා එය නවකථාවක් ලෙස විස්තාරණය කරන්නට ක්ලාක් තීරණය කළා. ඒ වන විට අදාල තොරතුරු සියල්ල රැස් කර තිබූ නිසා වැඩිපුර සූදානමක් අවශ්‍ය වූයේ නැහැ.

‘ඒ වන විට මා බාර ගත් තවත් ලේඛන වැඩ හා ටෙලිවිෂන් නිෂ්පාදන කිහිපයක් තිබුණා. එහෙත් මේ නවකථාව මගේ ඔඵවේ වැඩ කරන්නට පටන් ගත්තා. ඒ නිසා එය ලියන්නට මා කාලය සොයා ගත්තා’ යයි ක්ලාක් පසුව ආවර්ජනය කළා.

1993 මුල් කාර්තුව වන විට සමස්ත නවකථාව ලියා අවසන් කළා. එය වචන 60,000ක් පමණ වුණා. ඔහුගේ බි‍්‍රතාන්‍ය හා අමෙරිකානු ප‍්‍රකාශකයන් ඉතා කැමැත්තෙන් එය භාර ගෙන ඒ වසර හමාර වන්නට පෙර ප‍්‍රකාශයට පත් කළා.

එහෙත් වෙනත් අවස්ථාවල ක්ලාක් කථාවක සැකිල්ල හෝ කෙටිකථාවක් ලියා වසර ගණනාවකට පසුව එය නවකථාවක් ලෙස ප‍්‍රතිනිර්මාණය කළා. උදාහරණයක් නම් 1950 ගණන්වල ඔහු ලියු The Songs of Distant Earth (මිහිකතගේ ගීත) නම් කෙටිකථාවයි. කි‍්‍රව 3800 ගණන්වල දිග හැරෙන මේ කථාව, අපේ සූර්යයා පුපුරා ගොස් (නෝවාවක් බවට පත් වී) පෘථිවිය ඇතුඵ ග‍්‍රහලෝක විනාශ වී ගිය විට මිනිස් පිරිසක් පණ බේරා ගෙන ඈත විශ්වයට පළා යන සැටි ගැනයි.

1960දී ඔහුගේ කෙටිකථා සංග‍්‍රහයක මේ කථාව ද ඇතුළත් කර තිබුණා. 1980 දශකය මැද දී එය සම්පූර්ණ නවකථාවක් ලෙස ඔහු විස්තාරණය කළා. මුල් කථාව රචනා කළ යුගයේ නොදැන සිටි විද්‍යාත්මක තොරතුරු ද අඩංගු කොට ලියූ මේ නවකථාව 1986දී ඒ නමින් ම පළ කරනු ලැබුවා. තමන්ගේ විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ නවකථා විසි ගණනක් අතරින් පි‍්‍රයතම නවකථාව මෙය බව ක්ලාක් පසුව කියා සිටියා.

ලේඛන කලාව කියන්නේ හුදකලාව කළ යුතු, දැඩි ලෙස අවධානය අවශ්‍ය කාරියක් වූවත් ක්ලාක් සමාජශීලී වීම ලේඛකයකුට වැදගත් අවශ්‍යතාවක් ලෙස සැළකුවා. ඔහු නිතිපතා අමුත්තන් හමු වී කථා කළා. ඉඳහිට විද්වත් සභා හා සම්භාෂණවලට ද ගියා. මේ අන්තර්කි‍්‍රයා හරහා නිර්මාණකරණයට නොයෙක් අමුද්‍රව්‍ය මෙන් ම උත්පේ‍්‍රරණය ද ඇතැම් විට ලබා ගත්තා. මේ සියල්ල සඳහා මැනවින් කාලය කළමනාකරණය කිරීම අත්‍යවශ්‍යයි.

ක්ලාක් යමක් ලියන විට තොරතුරක් විමසන්නට ඕනෑ වුණොත් තාවකාලකව එතැන xx හෝ TK (To Come යන්නේ විකෘතියක්) යොදනවා. ඊළඟට එය කුමක් දැයි මේසය මත ඇති කුඩා කඩදාසි කොළවල ලියනවා. හැම දිනෙක ම පාහේ උදේ මා ඔහු මුණ ගැසෙන විට එබදු කොළ කෑලි කිහිපයක් මට දී ඒවා සොයා යන මෙන් කියනවා. ඉන්ටර්නෙට් සෙවුම් යන්ත‍්‍ර හරහා අද මෙබදු ගවේෂණ වඩා පහසු නමුත් 1995 මෙරටට ඉන්ටර්නෙට් ආගමනයට කලින් මේ සඳහා පුස්තකාල හෝ විද්වතුන් හෝ වෙත යොමු වන්නට සිදු වුණා.

දකුණු අපි‍්‍රකාවේ වාර්ෂික දියමන්ති නිෂ්පාදනය කොපමණ ද? රූබික් ඝනකය (Rubik’s Cube) හැදු පුද්ගලයා ඉන් පසු මොකද කළේ?? ටයිටැනික් නැව ගිලූණූ මොහොතේ පණ බේරා ගත් අය අතරින් කී දෙනෙක් තවමත් ජීවත් වනවා ද? ලෝකයේ වැඩි ම ඩයිනසෝර් ෆොසිල හමු වන ප‍්‍රදේශ මොනවා ද? මේ කුඩා කොළ කෑලි හරහා මා හඹා ගිය ප‍්‍රශ්න කිහිපයක්. ක්ලාක් සමඟ දැනුම ගවේෂණයේ යෙදීම දිනපතා අඵත් දේ උගෙනීමක්. ඉතා දක්‍ෂ ගුරුවරයකු හා සන්නිවේදකයකු සමඟ වැඩ කිරීමක්.

ක්ලාක් උදේ 6ට අවධි වී, රාතී‍්‍ර 10 වන විට නින්දට ගියා. පසු කලෙක නම් දිවා කාලයේත් පැයක් දෙකක් නිදා ගත්තා. ඔහු බොහෝ විට දවල් කාලයේ ලියූ අතර රාතී‍්‍ර ලිවීමක් කළේ නැහැ. ක්ලාක්ගේ දින චරියාවේදී පැය 8-10ක් පමණ වෙන් වූණේ එක් තැන්ව සිට ලිවීමට හා කියවීමටයි.

හොඳට ලියන්නට නම් බොහෝ සේ කියවිය යුතුයි. තරුණ කාලේ තමා දිනකට එක් පොතක් බැගින් කියැවූ බව ඔහු කීවා. තමාගේ ම පොත්ගුලේ පොත්වල විවිධාකාර සටහන් පැන්සලෙන් ලියා තිබුණා. මසුරන් වැකි, ඉංගී‍්‍රසි කාව්‍ය ඛණ්ඩ හා වෙනත් වැදගත් උධෘතයන් ගැන වයස්ගත වීත් ඔහුට ඉතා හොඳ මතකයක් තිබුණා. සහායකයන් හැටියට අප කළේ ඒවා මුද්‍රිත (හෝ පසු කලෙක විද්යුත්) මුලාශ‍්‍ර හරහා නිවැරදි යයි තහවුරු කර ගැනීමයි. එතරම් නිවැරදි හා විශිෂ්ඨ මතකයක් අවසානය දක්වාම පැවතීම විශ්මයජනකයි.

ලියන හැම විට මේසය මත කිරි තේ කෝප්ප්යක් තිබෙනවා. එය ටිකෙන් ටික තොල ගෑම සිරිතයි. දවසකට තේ කෝප්ප 6 – 8ක් පමණ ඕනෑ වුණා. ‘මා ශී‍්‍ර ලංකා තේ, විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධවලට හරවන යන්ත‍්‍රයක්’ යයි ඇතැම් විටෙක ඔහු විහිඵවෙන් කියා සිටියා!

ලෝකයේ සාර්ථක ලේඛකයන් බොහෝ දෙනකුට පාඨක ලියුම් නිතිපතා ලැබෙතත්, පිළිතුරු දීම කරන්නේ ඉතා ටික දෙනයි. කෙතරම් කාර්යබහුල වුවත් ලොව පුරා පාඨකයන් එවන ලියුම් කියවීමටත්, බොහොමයකට කෙටියෙන් හෝ පිළිතුරු දීමත් ක්ලාක් ජීවිත කාලය පුරා ඕනෑකමින් කළ දෙයක්. ඇතැම් විට පාඨකයන් එවන විද්වත් ප‍්‍රතිචාර හා විචාර ඉදිරි නිර්මාණවලදී (අනුදැනුම ඇතිව) යොදා ගත්තා.

තාත්ත්වික විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ ලිවීමේදී පර්යේෂණ හා නව අදහස් පළ කළ බොහෝ දෙනකුගේ ආභාෂය ලද බව ක්ලාක් නොමසුරුව කියා සිටියා. ඔහු ලියු බොහෝ ප‍්‍රබන්ධ නවකථාවල අග පිටු ගණනක් වෙන් කළේ මූලාශ‍්‍ර හා ස්තූතිය සඳහායි.

ක්ලාක්ගේ ටයිටැනික් නවකථාව ලියූ සැටිත්, (1992), අවසාන නව කථාව ලිවීමේ ප‍්‍රයත්නය (2003-2008) ගැනත් වෙන ම කථා කරමු.